III. ii. 369. προσαγορεύοιτο εἶναι τοῦ νόμου. ταῦτ ̓ οὖν εἰπὼν τί τὸ με τὰ τοῦτο ἄν μοι βουληθείην εἰρῆσθαι; τόδε, ὡς τὸν νομοθέτ την πρὸ πάντων τε ἀεὶ τῶν νόμων χρεών ἐστι μὴ ἀμοίρους αὐτοὺς προοιμίων ποιεῖν καὶ καθ ̓ ἕκαστον, ἣ διοίσουσιν ἑαυ τῶν ὅσον νῦν δὴς τὼ λεχθέντε διηνεγκάτην. او ΚΛ. Τό γ' ἐμὸν οὐκ ἂν ἄλλως νομοθετεῖν διακελεύοιτο ἡμῖν τὸν τούτων ἐπιστήμονα. ΑΘ. Καλῶς μὲν τοίνυν, ὦ Κλεινία, δοκεῖς μοι τό γε τοσοῦτον λέγειν, ὅτι πᾶσί γε νόμοις ἔστι προοίμια καὶ ὅτι πάσης ἀρχόμενον νομοθεσίας χρὴ προτιθέναι παντὸς τοῦ λόγου τὸ πεφυκὸς προοίμιον ἑκάστοις· οὐ γὰρ σμικρὸν τὸ μετὰ τοῦτ' ἐστὶ ῥηθησόμενον, οὐδ ̓ ὀλίγον διαφέρον ἢ σαφῶς ἢ μὴ σαφῶς αὐτὰ μνημονεύεσθαι· τὸ μέντοι μεγάλων πέρι λεγομένων νόμων καὶ σμικρῶν εἰ ὁμοίως προοιμιάζεσ θαι προστάττοιμεν, οὐκ ἂν ὀρθῶς λέγοιμεν. οὐδὲ γὰρ ἄστ τὸ - προοίμια Α et γρ Ω.- των 2. τοιοῦτο ήν τε om y. ἀρχόμεθα ή). προσαγορεύοιτο εἶναι] Abundanter, ut constat, elva verbis appellandi adjungi solet, v. Reiz. ad Viger. p. 737. et Heind. ad Theæt. p. 344. AST. ἀμοίρους αὐτοὺς] Cod. Voss. αὐτῶν. Ad verba καὶ καθ ̓ ἕκαστον ᾗ διοίσουσιν ἑαυτῶν int. δηλοῦν vel simile verbum e prægressis eliciendum. Cornar. et in singulis exponere, quatenus inter se differant, quantum sane nunc duæ illæ relata leges differebant. Sed hoc mihi nondum satisfacit; inepta est enim sententia; quasi legis latoris esse possit, in singulis, quas scribit, legibus admonere et exponere, quantum leges differant, quibus procemium adjungatur, ab his, quæ nuda præceptione contineantur. Ni fallor, ᾗ mendosum est et vel expungendum vel scribendum ἕνα, ut sit καθ' ἕκαστον ἕνας. καθ ̓ ἕνα ἕκαστον, ut Demosth. Olynth. ii. p. 25. καθ ̓ ἕνα αὐτῶν ἕκαστον ἐν μέρει. Philipp. iii. p. 116. καθ ̓ ἕνα ἕκαστον. Orat. iv. p. 143. προϊεμένους καθ' ἓν ἕκαστον. Pro Coron. p. 230. Leg. ix. 1. init. καθ' ἓν ἕκαστον. xi. 6. 923. Β. τὸ ἑνὸς ἑκάστου. Tunc pro τε post πάντων legerem γε, afirmatva illa significatione (ut Latinorum quidem). His correctis sensus existit optimus : hoc subjicio s. addo, legislatorem omnibus quas scribat legibus procmia oportere præponere, et (int. hoc si fecerit, s. tunc) leges singulæ tantum a se ipsis different, quantum illæ supra positæ (sc. de matrimonio) differebant, h. e. tanto præstabunt, quanto illæ supra prolatz. Διαφέρειν ἑαυτοῦ, a se ipso differre, est semet ipsum superare s. sibi ipsi præstare; Græci enim rem vel hominem sibimet ipsi comparant (vid. ad i. 14.). Καθ ̓ ἕκαστον ἕνα, int. νόμοι, leges singulæ, unaquaque per se spectata, est simpliciter: unaquæque lex (omnibus suis numeris et partibus expleta erit). Verba deinde ὅσον νῦν δὴ τὰ λεχθέντε διηνεγ κάτην, quantum leges (de matrimonio) supra prolatæ differebant, est: quantum in legibus supra propositis alteram ab altera differre, h. e. quanto alteram alteri præstare intelleximus; quibus lex signifcatur, cui proæmium præpositum erat, simplici præscriptioni præstitisse. Asr. πάσης ἀρχόμενον νομοθεσίας] Persona intelligenda est indefinita, vid. ad i. 7. Monui, ne quis τὸν interserendum esse suspicetur. Asr. οὐ γὰρ σμικρὸν] Lex enim ipsa res est maximi momenti, quæ proemio illustretur necne, magnopere refert. Οὐδ ̓ ὀλί γον διαφέρον (ἐστὶ), nec parvi refert, Asr. ματος οὐδὲ λόγου παντὸς δεῖ τὸ τοιοῦτον δρᾷν, καί τοι πέφυκέ γε εἶναι πᾶσιν, ἀλλ ̓ οὐ χρηστέον ἅπασιν· αὐτῷ δὲ τῷ τεν ῥήτορι καὶ τῷ μελῳδῷ καὶ τῷ νομοθέτῃ τὸ τοιοῦτον ἑκάστοτε ἐπιτρεπτέον. " ΚΛ. ̓Αληθέστατα δοκεῖς μοι λέγειν. ἀλλὰ δὴ μηκέτ', ὦ ξένε, διατριβὴν πλείω τῆς μελλήσεως ποιώμεθα, ἐπὶ δὲ τὸν λόγον ἐπανέλθωμεν καὶ ἀπ' ἐκείνων ἀρχώμεθα, εἴ σοι φίλον, ὧν οὐχ ὡς προοιμιαζόμενος εἶπες τότε. πάλιν οὖν, οἷόν φασιν οἱ παίζοντες, ἀμεινόνων ἐξ ἀρχῆς δευτέρων ἐπαναπολήσωμεν, ὡς προοίμιον ἀλλ ̓ οὐ τὸν τυχόντα λόγον περαίνοντες, καθά περ ἄρτι. λάβωμεν δ ̓ αὐτῶν ἀρχὴν ὁμο λογοῦντες προοιμιάζεσθαι. καὶ τὰ μὲν περὶ θεῶν τιμῆς προγόνων τε θεραπείας, καὶ τὰ νῦν δὴ λεχθέντα ἱκανά· τὰ δ ̓ ἑξῆς πειρώμεθα λέγειν, μέχρι περ ἄν σοι πᾶν τὸ προοί- 1. ii. 370. μιον ἱκανῶς εἰρῆσθαι δοκῇ. μετὰ δὲ τοῦτο ἤδη* τοὺς νότ μους αὐτοὺς διέξει λέγειν. a ΑΘ. Οὐκοῦν περὶ θεῶν μὲν καὶ τῶν μετὰ θεοὺς καὶ 1. 724. γονέων ζώντων τε πέρι καὶ τελευτησάντων τότε ἱκανῶς προοιμιασάμεθα, ὡς νῦν λέγομεν· τὸ δ ̓ ἀπολειπόμενον ἔτι τοῦ τοιούτου φαίνει μοι σὺ διακελεύεσθαι τὰ νῦν οἷον πρὸς τὸ φῶς ἐπανάγειν. ΚΛ. Παντάπασι μὲν οὖν. ΑΘ. ̓Αλλὰ μὴν μετά γε τὰ τοιαῦτα ὡς χρὴ περὶὰ * ήδη om pr Α. λέγων Ωυ, λέγων fht : quod reponendum. τε om m. προ ᾄσματος] Videtur deesse præpos. ἐπὶ ante geuit, ᾄσματος. STEPH. Recte. Αυτ. καίτοι πέφυκέ γε] Etsi hæc omnia per se proemium admittunt. Deinde ὧν εἶπες, vid. ad c. 11. Asr. ἀμεινόνων δευτέρων] Quum meliora sint, quæ iterum fiunt s. repetuntur. Schol. Ruhnken. p. 226. παροιμία λεγομένη μὲν ἐπὶ τῶν θυομένων ἐκ δευτέρου, τῶν προτέρων ἀπαισίων ὀφθέντων δηλαδή. μετῆκται δὲ ἐκ τούτων καὶ ἐπὶ τῶν λεγομένων δεύτερον τῶν αὐτῶν, ὁπόταν μὴ κατὰ γνώμην ἡμετέραν προβαίνῃ τὰ πρότερα. Cf. Hesych. t. i. p. 329. Simile est illud δεύτεραι φροντίδες σοφώτεραι. AST. τῶν μετὰ θεοὺς] Dæmonum et heroum, vid. c. 8. p. 717. B. Sic v. 1. τοὺς τούτοις ἑπομένους. Asr. ὡς χρή] Verba ita cohærent: ἀλλὰ μὴν μετά γε ταῦτα προσῆκόν τ ̓ ἐστι καὶ κοινότατον (maxime commune, h. e. et dicentis et audientium magnopere refe rens) τὸν λέγοντα καὶ τοὺς ἀκούοντας ἀναπεμπαζομένους, ὡς χρὴ—ἴσχειν, ἐπηβόλους γίγνεσθαι παιδείας, h. e. ἀναπεμπάζεσθαι, ἵνα ἐπήβολοι παιδείας γίγα νωνται. Αναπεμπάζεσθαι, proprie ruminare s. ruminari, h. e. cibum ad rumen revocare et denuo mandere, est in memoriam revocare, recolere; vid. Ruhnk. ad Tim. p. 33. Asr. χρὴ περὶ] Legitur etiam, χρὴ τὰ περὶ τὰς ἑαυτῶν ψυχὰς καὶ τὰ σώματα καὶ τὰς οὐσίας σπου δῆς τε πέρι καὶ ἀνέσεως ἴσχειν, προσῆκόν τ' ἐστὶ καὶ κοινότατον ἀναπεμπαζομένους τόν τε λέγοντα καὶ τοὺς ἀκού οντας παιδείας γίγνεσθαι κατὰ δύναμιν ἐπηβόλους. ταῦτ ̓ οὖν ἡμῖν αὐτὰ μετ' ἐκεῖνα ὄντως ἐστὶ ῥητέα τε καὶ ἀκουστέα. ΚΛ. Ορθότατα λέγεις. οιμιασώμεθα Εξ. — φαίνει τ— τὰ om 5.—d τὰ περὶ ΑΩft.— ἐπιβόλους εξ. Te add Azofhr. τὰς ἑαυτ. etc. STEPH. Hoc placet. Τὰ περὶ τὰς ψυχὰς, σώματα, cet. esset: quomodo animus cujusque, corpus et opes ad studium et remissionem se ha De bere debeant; namque τd cum περὶ esset NOMO I, Ε. III. ii. 371. §. 1. ̓Ακούοι δὴ πᾶς ὅς περ νῦν δὴ τὰ περὶ θεῶν τε Steph. ἤκουε καὶ τῶν φίλων προπατόρων· πάντων γὰρ τῶν αὑτοῦ 1.726. κτημάτων μετὰ θεοὺς ψυχὴ θειότατον, οἰκειότατον ὄν. τὰ Bek. δ ̓ αὑτοῦ διττὰ πάντ' ἐστι πᾶσι. τὰ μὲν οὖν κρείττω καὶ ἀμείνω δεσπόζοντα, τὰ δ ̓ ἥττω καὶ χείρω δοῦλα. τῶν οὖν αὐτοῦ τὰ δεσπόζοντα ἀεὶ προτιμητέον τῶν δουλευόντων. οὕτω δὴ τὴν αὑτοῦ ψυχὴν μετὰ θεοὺς ὄντας δεσπότας καὶ τοὺς τούτοις ἑπομένους τιμᾷν δεῖν λέγων δευτέραν ὀρθῶς τι. 727. παρακελεύομαι. τιμᾷ δ ̓ ὡς ἔπος εἰπεῖν ἡμῶν οὐδεὶς ὀρθῶς, δοκεῖ δέ· θεῖον γὰρ ἀγαθόν που τιμή, τῶν δὲ κακῶν οὐδὲν τίμιον, ὁ δ ̓ ἡγούμενος ἤ τισι λόγοις λόγοις ἢ δώροις αὐτὴν αὔξειν τιt. ii. 372. ἤ τισιν ὑπείξεσι, μηδὲν βελτίω δὲ ἐκ χείρονος αὐτὴν او · ἀκούει τ. δὴ νῦν υ.—c πάντ' ἐστὶ πᾶσι ΑΩυfht, ἐστὶ πάντα πᾶσιν Ε: ἐστι §. 1. ἀκούοι δὴ πᾶς] Hæc Stob. trans. scripsit Serm. xii. p. 261. ubi ὥσπερ νῦν τὰἐν τῷ βίῳ pro τῶν αὐτοῦ διττὰ παρὰ πᾶσιν. Cod. Voss. et Monac. Nr. 490. διττὰ πάντ ̓ ἐστὶ πᾶσιν. Ficin. simpliciter vertit : bifariam dividuntur. De τοὺς τούτοις ἑπομένους vid. ad iv. 12. AST. τὰ δ ̓ αὑτοῦ] Legitur etiam τὰ δ' αὐτοῦ διττὰ πάντ ̓ ἐστὶ πᾶσι. Sed παντὶ potius quam πᾶσι scribendum videtur, et αὑτοῦ αὔξειν] Post αὔξειν est in vet. ἤ τισιν ἤ τισιν ὑπείξεσι] Hæc verba, quæ in m ἀπεργαζόμενος τιμᾶν μὲν δοκεῖ, δρᾷ δὲν τοῦτο οὐδαμῶς. αὐτίκα παῖς εὐθὺς γενόμενος ἄνθρωπος πᾶς ἡγεῖται πάντα ἱκανὸς εἶναι γιγνώσκειν, καὶ τιμᾶν οἴεται ἐπαινῶν τὴν αὑτοῦ ψυχήν, καὶ προθυμούμενος ἐπιτρέπει πράττειν ὅ τι ἂν ἐθέλῃ· τὸ δὲ νῦν λεγόμενόν ἐστιν ὡς ὁρῶν ταῦτα βλάπ τει καὶ οὐ τιμῷ· δεῖ δέ, ὥς φαμεν, μετά γε θεοὺς δευτέ ραν. οὐδέ γε ὅταν ἄνθρωπος τῶν αὑτοῦ ἑκάστοτε ἁμαρτημάτων μὴ ἑαυτὸν αἴτιον ἡγῆται” καὶ τῶν πλείστων κακῶν καὶ μεγίστων, ἀλλ ̓ ἄλλους, ἑαυτὸν δὲ ἀεὶ ἀναίτιον ἐξαιβῇν τιμῶν τὴν αὑτοῦ ψυχήν, ὡς δὴ δοκεῖ· ὁ δὲ πολλοῦ δεῖ δρῶν τοῦτο· βλάπτει γάρ. οὐδ ̓ ὁπόταν ἡδοναῖς παρὰ λόγον τὸν τοῦ νομοθέτου καὶ ἔπαινον χαρίζηται, τότε οὐ δαμῶς τιμᾷ, ἀτιμάζει δὲ κακῶν καὶ μεταμελείας ἐμπι πλὰς αὐτήν. οὐδέ γε ὁπόταν αὖ τἀναντία τοὺς ἐπαινουμένους πόνους καὶ φόβους καὶ ἀλγηδόνας καὶ λύπας μὴ διαπονῇ καρτερῶν ἀλλ ̓ ὑπείκῃ. τότε οὐ τιμᾷ ὑπείκων· ἄτιμον γὰρ αὐτὴν ἀπεργάζεται δρῶν τὰ τοιαῦτα ξύμπαντα. οὐδ ̓ ὁπόταν ἡγῆται τὸ ζῆν πάντως ἀγαθὸν εἶναι, τιμᾷ, παντάπασιν *ς. ὰ ἤ τισιν ὑπείξεσιν add Αeft.— δ' {. — τιμᾷν. οὐδαμῶς om v. —6 μὲν om f.— δὲ καὶ Ξ.—1 εὐθὺς om r.—k ἱκανῶς pr Ω.—1 ἑαὑτοῦ ΩΙ.— θέλη *, ἐθέλοι ᾕ).—» ἡγεῖται Ω. — ἀεὶ om .—p ἐξαίρει Ω: ἐξαίρῃ 5.—9 τιμῶν Απfήτ: libris editis omnibus desiderantur, e Cod. Voss. et Monac. recepimus, assentienti-. bus et Ficino, qui vertit: vel obsequiis, et Stobæo, qui scribit ή τισιν ὑπεῖξαι. Apud eundem pro αὐτὴν extat αὐτοῖς. Αd αὐτὴν int. τὴν ψυχήν. Αst. αὐτίκα] Statim, est: ut exemplo utar non longe petito, ne longe abeam, h. e. exempli gratia. Sic v. 7. p. 735. C. Vid. Keen. ad Greg. Corinth. p. 194. Markland. ad Lys. Orat. xix. t. v. p. 647. et Ernesti ad Xenoph. Μem. Socr. iv. 7. §. 2. Verba sequentia ita cohæ rent: αὐτίκα ἄνθρωπος πᾶς, παῖς εὐθὺς γενόμενος, 11. e. εὐθὺς ἐκ παίδων s. νέων, ut i. 11. 12. Asr. δεῖ δὲ] Monac. δεῖ δή. Mox Stob. ἕκαστος. Bas. 2. τῶν αὐτά. Deinde Stob. ἡγεῖται. Αst. ἐξαιρῇ] Hoc e Stobæo reposuimus pro ἐξαίρῃ. Sexcenties inter se permutata deprehenduntur εξαιρεῖν (eximere, excipere) et εξαίρειν (extollere), ut xii. 4. p. ης 948. D. Vid. Wyttenbach. ad Plutarch. Fragm. p. 141. Schäfer. ad Eurip. Hippol. 18. et Heind. ad Theat. p. 352. Μox Monac. τιμῶν pro τιμᾷ. Asr. ὁ δὲ πολλοῦ] Μalim, οὐδὲ πολλοῦ δεῖ δρᾷ τοῦτο, quum jam præcedat nominativus ἄνθρωπος. STEPH. οὐδὲ πολλοῦ δεῖ δρᾷ τοῦτο] Vulgo ὁ δὲ πολλοῦ δεῖ δρᾷν τοῦτο. Stob. ὧδε—δρᾷν. Unice verum est, quod Stephanus jam conjecit: οὐδὲ πολλοῦ δεῖ δρᾷ τοῦτο; solet enim πολλοῦ δεῖ, multum abest, ita interponi, ut cum οὐδὲ conjunctum, quod ad verbum simul referendum est (οὐδὲ δρᾷ τοῦτο, πολλοῦ δεῖ), negationis fortioris vim habeat; multum abest, ut hoc faciat, h. e. minime hoc facit. Vid. Viger. p. 468. ed. Herm. Asr. ὑπείκων] Stob. ἀτιμάζων. Μox ἡγεῖ ται ζῇν τοῦτο, omisso πάντως. Τοῦτο placet, et Ficinus quoque expressit : quando hanc vitam summum bonum censet. Αst. |