Page images
PDF
EPUB

τλήτῳ πένθει δαπτομένων, Rhianus 1 θυμὸν ἔδουσι κατηφείη καὶ ὀϊζύς. Virg. Αen. 12, 801 nec te tantus edat tacitam dolor, Stat. Theb. 2, 319 exedere animum dolor iraque demens. Vgl. Elegia de fortunae vicissitudine in der Anthol. lat. 920 (Meyer 2 p. 17) pectora moeror edit. — Sil. 13, 665 nec edunt oblivia laudem. In der Beschreibung einer Statue des Momus bei einem unbekannten Dichter der Anthologie 273 (Jac. Anth. 4 p. 174) wird derselbe παμφάγος und δήκτης (v. 7) genannt in einer auch in Bezug auf Korpertheile sehr ausgeführten Personification: Τάκεο δυστάνων ὀνύχων άπο, παμφάγε Μώμε, τάκεο σὺ πρίων ιοβόλους γένυας. νεῦρά σε μανύει τετανυσμένα, καὶ φλέβες ἄρθρων, καὶ κενεὰ σαρκῶν ψυχολικὴς δύναμις, καὶ ῥικνοῖς φρίσσουσα περὶ κροτάφοισιν ἔθειρα. Vgl. Ovid. Amor. 1, 15, 39 pascitur in vivis livor; post fata quiescit, cum suus ex merito quemque tuetur honos, ibid. 1, 15, 1 quid mihi, livor edax, ignavos obiicis annos? Senec. Hipp. 493 edaxque livor dente degeneri petit, Mart. 11, 34 i nunc, livor edax. Vgl. Vomanus in der Anth. lat. 534 (Meyer 1 p. 188) livor, tabificum malis venenum, intactis vorat ossibus medullas et totam bibit artubus cruorem. Vgl. Soph. ΟΤ. 681 δάπτει καὶ τὸ μήνδικον. Von der Liebe mythisch Paul. Silent. 18, 3 (Jac. Anth. 4 p. 47): ἤδη γὰρ μετὰ σάρκα δι' ὀστέα καὶ φρένας έρπει παμφάγον ἀσθμαίνων οὗτος ὁ πικρὸς Ερως. Vgl. Virg. Aen. 4, 66 est mollis flamma medullas. Seneca Hipp. 282 amor tacitas vorat penitus medullas. Paul. Silent. 7, 11 (Jac. Anth. 4 p. 43) γυιοβόρον γὰρ εἶχον ἀλωφήτου λιμὸν ἐρωμανίης, vgl. Arist. ran. 66 τοιουτοσὶ τοίνυν με δαρδάπτει πόθος Εὐριπίδου. Vom Stolze Shaksp. Troil. 3, 3 (Del. p. 75): how some men eats into another's pride, while pride is feasting in his wantonness. Suppl. 604: ξενικὸν ἀστικὸν θ' ἅμα ασμα πρὸς πόλεως φανὲν ἀμήχανον βόσκημα πημονῆς πέλειν. Man. bemerke auch die Stellen von der Eitelkeit und Begierde bei Shaksp., wo das Bild von Thieren entlehnt ist: Rich. II 2, 1 (Del. p. 36) light vanity, insatiate cormorant, consuming means soon preys upon itself. Troil. 1, 3 (Del. p. 29) and appetite, an universal wolf, so doubly secon

[ocr errors]

Vom Schaden Aesch. λέγων· διπλοῦν μία

ded with will and power, must make perforce an universal prey, and last eat up himself. Lenau, Gedichte 2 p. 59: Wenn Hass dir wurmt, der scharfe Herzensnager. Ibid. 1 p. 139: Woran das Glück nun der Aristokraten sich schwelgend mästet.

4. Von Gegeständen mechanischer Beschaffenheit ist die Lanze, das Schwert, das Gewand, die Lampe zu erwähnen: Hom. Il. 21, 70 ἐγχείη ἄρ' ὑπὲρ νώτου ἐνὶ γαίῃ ἔστη ἱεμένη χροὸς ἄμεναι ἀνδρομέδιο, vgl. 21, 168. 11, 574. Vgl. Aesch. Eum. 791 (Herm.) ágεioau datan otaλayuάtav βρωτῆρας αἰχμάς, σπερμάτων ἀνημέρους. In individueller Ausführung mit Anklang an die homerischen Stellen ist bei Shaksp. Troil. 5, 10 (Del. p. 125) das Schwert personificirt: my half-supp'd sword, that frankly would have fed, pleas'd with this dainty bit, thus goes to bed, vgl. Henry IV I, 5, 4 (Del. p. 111) full bravely hast thou flesh'd thy maiden sword. Vgl. Troil. 5, 9 (Del. p. 124) rest, sword; thou hast thy fill of blood and death. Von dem vergifteten Gewande: Soph. Trach. 1054 Ἐρινύων ὑφαντὸν ἀμφίβληστρον πλευραῖσι

[ocr errors]

προςμαχί χθὲν ἐκ μὲν ἐσχάτας βέβρωκε σάρκας, vgl. Eur. Med. 1160 πέπλοι δὲ λεπτοί, σῶν τέκνων δωρήματα, λευκὴν ἔδαπτον σάρκα τῆς δυςδαίμονος. Alcaeus Comicus bei Meineke, fr. com. 2 p. 830 λύχνοι ἀδηφάγοι.

80. Διψήν, δίψιος, πολυδίψιος, διψηρός, dipaléos, sitire, siticulosus.

1. Von Naturerscheinungen wird Argos bei Homer, z. B. II. 4, 271 оhvdirov genannt, nicht mit Döderlein, hom. Glossar 1 p. 104, dureh,, vielvermisst, langentbehrt" zu erklären, sondern durch Eur. Alc. 560 ότανπερ Αργους δι ψίαν ἔλθω. χθόνα, Strabo 8 p. 370 Πελοπόννησον διψηρὴν otoav, Hor. epod. 3, 16 siticulosae Apuliae, Ovid. Fast. 4, 939 est canis, Icarium dicunt, quo sidere moto tosta sitit tellus. Vgl. dipia zóns bei Aesch. Ag. 495, Soph. Ant. 246. 429. Zu dieser Anschauung gehört auch Virg. Georg. 2, 212 jejuna glarea, vgl. Shaksp. Tit. Andr. 3, 1 (Del. p. 46).

let my tears stanch the earth's dry appetite. Besonders wichtig Henry IV I, 1, 1 (Del. p. 13): no more the thirsty entrance of this soil shall daub her lips with her own children's blood, vgl. Delius. Henry VI III, 2, 3 thy brother's blood the thirsty earth hath drunk. - Das Feuer wird δίψιον genannt im Rhesus 404: δίψιόν τε πῦρ θεοῦ μένουσι καρπεροῦντες. In dem Epigramm eines unbekannten Verf. 678, 1 (Jac. Anth. 4 p. 261) schlägt Jacobs 12 p. 250 zu lesen του: σάρκες διψαλέαισι πυρὸς ριπῇσι τρυφηλαί. Von Pflanzen: Virg. Ecl. 7, 57 aret ager; vitio moriens sitit aëris herba. Georg. 4, 401 quom sitiunt herbae. - Bemerkenswerth Cic. ad Quint. fr. 3, 1 ipsi fontes sitiunt. - Von Theilen des menschlichen Körpers vgl. das Fragment eines unbekannten Tragikers 50 (Wagner p. 192): ἴσχειν κελεύω χεῖρα διψῶσαν φόνου. Vgl. Lycophr. Cass. 1171 μαιμῶν κορέσσαι χεῖρα διψῶσαν φόνου.

2. Ein Abstractum hat in dieser Verbindung Christodor, 227 (Jac. Anth. 3, p. 169): πυγμαχίης δ' ὤδινε φόνων διψῶσαν ἀπειλήν.

81. Πίνειν, πότης, πότις, bibere, combibere, bibulus..

1. Naturgegenständen wird πίνειν häufig beigelegt: Anacreontea 20, 4 ὁ δ' ἥλιος θάλασσαν πίνει, vgl. Cic. de nat. deor. 2, 15 und Schöm. Theogn. 680 δειμαίνω, μή πως ναῦν κατὰ κῦμα πίῃ. Ebenso der Erde, dem Staube und dergl.: Aesch. Sept. 789 (Herm.) πέπωκεν αἷμα γαϊ' ὑπ' ἀλλήλων φόνῳ, ibid. 717 καὶ γαΐα κόνις πίῃ μελαμπαγὲς αἷμα φοίνιον. Vgl. Choeph. 87 τάδ' ἐκχέουσα, γάποτον χύσιν. Vgl. Lenau, Albigenser p. 86: Das Blut kann nicht mehr in den Boden sinken, die Erde ekelt schon es aufzutrinken. Aesch. Εum. 964 πιοῦσα κόνις μέλαν αἷμα πολιτᾶν. Soph. OR. 1400 στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖς, αἳ τοὺμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἀπο ἐπίετε πατρός. Meleager 110, 5 (Jac. Anth. 1 p. 32) οἱ δ ̓ ἁπαλὴν πίνοντες ἀεξιφίτου δρόσον Ηοῖς λειμώνες γελόωσιν. Vgl. Virg. Georg. 4, 32 irriguumque bibant violaria fontem. Ovid, Met. 12, 632 bibulaeque

-

securas radicis fibras labentibus irrigat undis. Virg. Georg. 2, 348 lapidem bibulum. Ovid. Met. 6, 9 bibulas tingebat murice lanas. Vgl. Martial. 1, 39, 3 quaeque Tyron totiens epotavere lacernae. In mythischer Weise vom Tode: Eur. Alc. 843 άνακτα τὸν μελάμπεπλον κεκρῶν πίνοντα τύμβου πλησίον προσφαγμάτων.

2. Von der Zeit Lenau, Gedichte p. 418: Als die Ungarn ihre Tage tränkten noch mit Türkenblut.

3. Vom Neide: Vomanus in der Anth. lat. 534 (Meyer 1 p. 188) livor totum bibit artubus cruorem.

66

4. Stark personificirend nennt Aristophanes die Lampe πότης: nub. 57 τί γάρ μοι τὸν πότην ἧπτες λύχνον; vgl. Plato 15 (Meineke 2 p. 685) ὠνήσομαι στιλβήν τιν, ἥτις μὴ πότις. Im Sinne von, hören wird πίνειν der Lampe zugeschrieben von Meleager 56, 3 (Jac. Anth. 1 p. 21): φιλάγουπνον λύχνον ἐμῶν κώμων πολλὰ πιόντα μέλη. Von dem vergifteten Gewande, welches Herakles angelegt hat, sagt derselbe bei Soph. Τrach. 1052: ὑφαντὸν ἀμφίβληστρον, ᾧ διόλλυμαι. πλευραῖσι γὰρ προςμαχθὲν ἐκ μὲν ἐσχάτας βέβρωκε σάρκας, πνεύμονός τ' ἀρτηρίας ροφεῖ ξυνοικούν· ἐκ δὲ χλωρον αἷμά μου πέπωκεν ἤδη. Vom Altar und dem Weinkruge: Ovid. Met. 13, 409 exiguumque senis Priami Jovis ara cruorem combiberat. Hor. carm. 3, 7, 11 amphorae fumum bibere institutae. Lenau, Gedichte 2 p. 206: Säbel, trink, trink Blut.

82. Μεθύειν, ἐκμεθύσκειν, μεθυσφαλής,
παροίνιος, ebrius, ebriosus.

1. Von Naturgegenständen wird die Weinbeere als trunksüchtig bezeichnet von Catull. 27, 3: Posthumiae magistrae ebriosa acina ebriosioris. Einen Fluss redet Antiphil. 31, 1 (Jac. Anth. 2 p. 162) an: λαβροπόδη χειμάῤῥε, τί δὴ τόσον ὧδε κορύσσῃ, πεζὸν ἀποκλείων ἴχνος ὁδοιπορίης; ή με θύεις ὄμβροιο; Vgl. Lenau, Gedichte 2 p. 230: Die hochgeschwollnen Bäche fallen durch Blumen hin mit trunknem Lallen,'

2. Von Abstracten wird der Krieg ein weintrunkener Mann genannt, welcher die Reben verbrannt hat und die Pfähle und schon im Stocke die gehofften Reben ausschüttet: Ar. Acharn. 941 οὐδέποτ' ἐγὼ πόλεμον οἴκαδ ̓ ὑποδέξομαι, οὐδὲ παρ ̓ ἐμοί ποτε τον Αρμόδιον ᾄσεται ξυγκατακλινείς, ὅτι παροίνιος ἀνὴρ ἔφυ etc. - Die Hofnung wird als trunken bezeichnet: Shaksp. Macb. 1, 7 (Del. p. 42) was the hope drunk, wherein you dress'd yourself?

3. Die Weinflasche redet Marc. Argent. 21, 1 (Jac. Anth. 2 p. 247) an: Κυπρίδι κεῖσο, λάγυνε μεθυσφαλές. Passow's Lexicon erklärt das letzterc Wort unrichtig durch

[ocr errors]

welche taumeln macht." Das Richtige hat bereits Jacobs Anth. 9 p. 290: Lagenae, vino repletae, tribuitur, quod iis proprium est, qui se vino ingurgitaverunt." In ähnlicher Weise sagt bei Lenau, Gedichte 1 p. 211 ein Fass (mit Wein) von sich: Braust dir der Geist durch's Innere hin, von dem ich selber trunken bin? Schärfer noch tritt die Personification der Flasche durch uɛvev in der Anrede an dieselbe hervor in Epigr. adesp. 77, 5 (Jac. Anth. 4 p. 133): rigỡ, òñóταν νήφω, μεθύεις σύ μοι, ἢν δὲ μεθυσθῶ, ἐκνήφεις; ἀδιnεis ovμлorizỳ qiliny. Vgl. auch Philodem. 17, 1 (Jac. Anth. 2 p. 74) τὸν σιγῶντα, Φιλαινί, συνίστορα τῶν ἀλαλή των λύχνον ἐλαιηρῆς ἐκμεθύσασα δρόσου, ἔξιθι. Das Ruder nennt Philipp. 23, 2 (Jac. Anth. 2 p. 201) zóny, ähμns tỳ μedvovoav ěti. Lenau, Gedichte 2 p. 208, redet den Säbel an: Im brausenden Moste, mein durstiges Erz, betrinke dich.

83. Fessus, lassus, lassare, fatigare,

praedelassare, weary.

1. Während Hesiod. theog. 956 den Helios anάuas nennt, schreibt Shaksp. personificirend der Sonne Müdigkeit zu: K. Rich. III 5, 3 (Del. p. 125) the weary sun hath made a golden set, and by the bright track of his fiery car gives token of a goodly day to morrow. Vgl. K. John 5, 4 Von (Del. p. 96) the old, feeble, and day-wearied sun. den Winden werden Boreas und Notus anáμavres genannt von Soph. Trach. 114, dagegen heisst der Notus fessus bei Ovid.

« PreviousContinue »