Α. 786 ρος ὁ Ἀρταμιτηνός, καὶ πλείω ἔθνη κατεστρέψαντο ἢ Αλέξαν δρος, καὶ μάλιστα Μένανδρος (εἴ γε καὶ τὸν Ὕπανιν διέβη πρὸς ἕω, καὶ μέχρι τοῦ Ἰσάμου προῆλθε), τὰ μὲν * γὰρ* αὐτός, τὰ δὲ Δημήτριος ὁ Εὐθυδήμου υἱός, τοῦ Βακτρίων βασιλέως· οὐ μόνον δὲ τὴν Πατταληνὴν κατέσχον, ἀλλὰ καὶ τῆς ἄλλης παρα- 5 λίας τήν τε Σαραόστου καλουμένην καὶ τὴν Σιγέρδιδος βασιλείαν. καθ' ὅλου δέ φησιν ἐκεῖνος τῆς συμπάσης Ἀριανῆς πρόσχημα εἶναι τὴν Βακτριανήν· καὶ δὴ καὶ μέχρι Σηρῶν καὶ Φρυ νῶν ἐξέτεινον τὴν ἀρχήν. 2. Πόλεις δ ̓ εἶχον τά τε Βάκτρα, ἥνπερ καὶ Ζαριάσπαν 10 καλοῦσιν, ἣν διαρρεῖ ὁμώνυμος ποταμὸς ἐκβάλλων εἰς τὸν Ὦξον, καὶ Δάραψα καὶ ἄλλας πλείους· τούτων δ ̓ ἦν καὶ ἡ Εὐκρατιδία, τοῦ ἄρξαντος ἐπώνυμος. οἱ δὲ κατασχόντες αὐτὴν ἙλληC. 517 νες καὶ εἰς σατραπείας διῃρήκασιν, ὧν τήν τε Ἀσπιώνου καὶ τὴν Τουριούαν ἀφῄρηντο Εὐκρατίδην οἱ Παρθυαῖοι. ἔσχον δὲ 15 Cas. - ν. 1 ἀπολλώνιος ald. Guar. 1. ἀτραμυτινὸς ος ἀτραμμιτηνὸς ald. ἀδραμυττηνὸς Xyl., quod corrigendum esse recte intellexit Cas.; Αρτεμιτηνός, qua forma aliis locis utitur Strabo, scripsit Cor.: at conf. Steph. s. 3. Ισάμου suspectum est iure Casaubono, qui coniecit Ιμάου, idque multis aliis probatum recepit Grosk.; fluvium, qui hodie nominatur Jumna, in eo agnoscit Mannert. (v. Geogr. V, p. 295): quem cum Plin. (vid. H. N. VI, 21 s. 17 sq.) appellet Jomanem, 'Ioμάνου foret scribendum, quod et ipsum haud temere reiiciendum: verumtamen cum nullo alio loco hunc fluvium commemoret Strabo, alteram scripturam, mutationis praeterea facilitate maxime commendatam, probabiliorem iudico. 4. εὐθύμου rw. 5. παταλληνὴν CDhs πατταληνὴν codd. rell. edd. : sed per unum τ constanter exhibent infra codd. optt. 6. Σαραόστου] τεσαροόστου ald. τεσαριόστου Hopp. τεσσαριόστου Cas. σιγέριδος * Σιγέρτιδος edd. 8. σηρώνων C. φαν νῶν codd., Tzsch. corr. de sent. Vaillantii et Bayeri, coll. Dion. Pe9. ἐξέτειναν edd. 10. ἥνπερ] ἣν Ε. rieg. v. 752 et Eust. ad h. 1. ζαριάσπην CDhiorrs. ἐμβάλλων edd. ὄξον 11.. διαρεῖ Ε. D ald. 12. Δάραψαν edd. δραψα appellatur haec urbs XV, 725, quae verior videatur scriptura: etenim Δρέψα exhibet Ptolem. VI, 12 et . 8 (cf. Ammian. XXIII, 6), Δράψακα Arrhian. de exped. Alex. III, 29, 1. 14. σατραπίας CD (sed . in et sec. m. mut.) 2. 15. Τουριούαν, nomen nullo alio loco memoratum ac iure suspectum, post infelices aliorum suspiciones in Ταπουρίαν mutandum probabiliter censet Du Theil., καὶ τὴν Σογδιανὴν ὑπερκειμένην πρὸς ἕω τῆς Βακτριανῆς μετ ταξὺ τοῦ τε Ὤξου ποταμοῦ, ὃς ὁρίζει τήν τε τῶν Βακτρίων καὶ τὴν τῶν Σογδίων, καὶ τοῦ Ἰαξάρτου· οὗτος δὲ καὶ τοὺς Σογδίους ὁρίζει καὶ τοὺς νομάδας. 3. Τὸ μὲν οὖν παλαιὸν οὐ πολὺ διέφερον τοῖς βίοις καὶ τοῖς ἤθεσι τῶν νομάδων οἵ τε Σογδιανοὶ καὶ οἱ Βακτριανοί, μικρὸν δ ̓ ὅμως ἡμερώτερα ἦν τὰ τῶν Βακτριανῶν, ἀλλὰ καὶ περὶ τούτων οὐ τὰ βέλτιστα λέγουσιν οἱ περὶ Ὀνησίκριτον· τοὺς γὰρ ἀπειρηκότας διὰ γῆρας ἢ νόσον ζώντας παραβάλλεσθαι τρε10 φομένοις κυσὶν ἐπίτηδες πρὸς τοῦτο, οὓς ἐνταφιαστὰς καλεῖσθαι τῇ πατρῴς γλώττῃ, καὶ ὁρᾶσθαι τὰ μὲν ἔξω τείχους τῆς μητροπόλεως τῶν Βάκτρων καθαρά, τῶν δ ̓ ἐντὸς τὸ πλέον ὀστέων Α. 787 πλῆρες ἀνθρωπίνων· καταλῦσαι δὲ τὸν νόμον Αλέξανδρον. τοιαῦτα δέ πως καὶ τὰ περὶ τοὺς Κασπίους ἱστοροῦσι· τοὺς 15 γὰρ γονέας, ἐπειδὰν ὑπὲρ ἑβδομήκοντα ἔτη γεγονότες τυγχάνωσιν, ἐγκλεισθέντας λιμοκτονεῖσθαι. τοῦτο μὲν οὖν ἀνεκτότερον καὶ τῷ Κείων νόμῳ παραπλήσιον, καίπερ ὂν Σκυθικόν, πολὺ μέντοι Σκυθικώτερον τὸ τῶν Βακτριανῶν. καὶ δὴ διαπορεῖν ἄξιον ἦν, ἡνίκα Αλέξανδρος τοιαῦτα κατελάμβανε 20 τἀνταῦθα, τί χρὴ †ποιεῖν τὰ ἐπὶ τῶν πρώτων Περσῶν καὶ 15. coll. Polyb. X, 46: optime enim huic loco conveniunt quae de Tapyro- Ew. 14. τους om. Ε. μοκτονῆσαι w λιμοκτονεῖν ald. quae τῶν ἔτι πρότερον ἡγεμόνων, ὁποῖα εἰκὸς ἦν παρ ̓ αὐτοῖς νενομίσθαι. Τ 4. Φασὶ δ ̓ οὖν ὀκτὼ πόλεις τὸν Ἀλέξανδρον ἔν τε τῇ Βακτριανῇ καὶ τῇ Σογδιανῇ κτίσαι, τινὰς δὲ κατασκάψαι, ὧν Καριάτας μὲν τῆς Βακτριανῆς, ἐν ᾗ Καλλισθένης συνελήφθη 5 καὶ παρεδόθη φυλακῇ, Μαράκανδα δὲ τῆς Σογδιανῆς καὶ τὰ Κῦρα, ἔσχατον ὃν Κύρου κτίσμα, ἐπὶ τῷ Ἰαξάρτῃ ποταμῷ κείμενον, ὅπερ ἦν ὅριον τῆς Περσῶν ἀρχῆς· κατασκάψαι δὲ τὸ κτίσμα τοῦτο, καίπερ ὄντα φιλόκυρον, διὰ τὰς πυκνὰς ἀποστάσεις· ἑλεῖν δὲ καὶ πέτρας ἐρυμνας σφόδρα ἐκ προδοσίας, 10 τήν τε ἐν τῇ Βακτριανῇ, τὴν Σισιμίθρου, ἐν ᾗ εἶχεν Οξυάρτης τὴν θυγατέρα Ρωξάνην, καὶ τὴν ἐν τῇ Σογδιανῇ * και * τὴν τοῦ Ὄξου, οἱ δ ̓ Ἀριαμάζου φασί. τὴν μὲν οὖν Σισιμίθρου πεντεκαίδεκα σταδίων ἱστοροῦσι τὸ ὕψος, ὀγδοήκοντα δὲ τὸν κύκλον· ἄνω δ ̓ ἐπίπεδον καὶ εὔγεων, ὅσον πεντακοσίους 15 ἄνδρας τρέφειν δυναμένην, ἐν ᾗ καὶ ξενίας τυχεῖν πολυτελοῦς, καὶ γάμους ἀγαγεῖν Ρωξάνης τῆς Ὀξυάρτου θυγατρὸς τὸν Ἀλέξανδρον· τὴν δὲ τῆς Σογδιανῆς διπλασίαν τὸ ὕψος φασί. περὶ τούτους δὲ τοὺς τόπους καὶ τὸ τῶν Βραγχιδῶν ἄστυ ἀνεC. 518 λεῖν, οὓς Ξέρξην μὲν ἱδρύσαι αὐτόθι, συναπάραντας αὐτῷ ἑκόν- 20 τας ἐκ τῆς οἰκείας διὰ τὸ παραδοῦναι τὰ χρήματα τοῦ θεοῦ τὰ ἐν Διδύμοις καὶ τοὺς θησαυρούς· ἐκεῖνον δ ̓ ἀνελεῖν μυσαττόμενον τὴν ἱεροσυλίαν καὶ τὴν προδοσίαν. Τ 5. Τὸν δὲ διὰ τῆς Σογδιανῆς ῥέοντα ποταμὸν † καὶ Πολυτίμητον Αριστόβουλος, τῶν Μακεδόνων θεμένων (καθάπερ 25 1. αὐτοῖς] αὐτοῦ ald. 5. καριάτα ουχ. 6. τῆς om. Ε. 10. προδόσεως codd., exc. E, edd. 11. τήν τε βακτριανὴν D, sed sec. m. ἐν τῇ supra τε add. et v in Gne nominis sublatum: ἐν αὐτῇ βακτριανὴν ἢ ἐν αὐτῇ βακτριανῇ ἐ: ἐν αὐτῇ τῇ Βακτριανῇ Cor. — τὴν] τῆς codd., exc. Ε. καὶ ante τὴν τοῦ Ὄξου delendum esse recte censuit Grosk.: de duobus enim tantummodo castellis agi sequentia docent. 13. Ὤξου Tzsch. Cor. 15. εὔγαιον D (sed sec. m. mut. in εὔγεων) χ εὔγαιων C. 19. βραγχίδων codd. 21. ἐκ om. i. 22. τὰ ἐν] τοῦ ἐν χ. 24. διαρρέοντα rw. — ποταμὸν om. i. καὶ, incommodum sane, in καλεῖ mutandum censet Cas. satis probabiliter, om. xy Tzsch. Cor. πολύτι μον D sec. m. corr. 25. Αριστόβουλος τῶν om. 0%. λέγει post Αριστόβουλος add iry (hic praemissa nomini particula ὡς) edd. - τοὔνομα καὶ ἄλλα πολλὰ τὰ μὲν καινὰ ἔθεσαν, τὰ δὲ παρωνόμασαν), Α. 788 ἄρδοντα δὲ τὴν χώραν, ἐκπίπτειν εἰς ἔρημον καὶ ἀμμώδη γῆν, και ταπίνεσθαί τε εἰς τὴν ἄμμον, ὡς καὶ τὸν Ἄριον τὸν δι ̓ Ἀρίων ῥέοντα. τοῦ δὲ Ἄχου ποταμοῦ πλησίον ὀρύττοντας εὑρεῖν ἐλαίου 5 πηγὴν λέγουσιν· εἰκὸς δέ, ὥσπερ νιτρώδη τινὰ καὶ στύφοντα ὑγρὰ καὶ ἀσφαλτώδη και θειώδη διαρρεῖ τὴν γῆν, οὕτω καὶ λιπαρὰ εὑρίσκεσθαι, τὸ δὲ σπάνιον ποιεῖ τὴν παραδοξίαν. ῥεῖν δὲ τὸν Ὦχον οἱ μὲν διὰ τῆς Βακτριανῆς φασιν, οἱ δὲ παρ ̓ αὐτήν, καὶ οἱ μὲν ἕτερον τοῦ Ἄξου μέχρι τῶν ἐκβολῶν, νοτι10 ώτερον ἐκείνου, ἀμφοτέρων δ ̓ ἐν τῇ Υρκανίᾳ τὰς εἰς τὴν θά λατταν ὑπάρχειν ἐκρύσεις, οἱ δὲ κατ ̓ ἀρχὰς μὲν ἕτερον, συμβάλλειν δ ̓ εἰς ἓν τὸ τοῦ Ἄξου ῥεῖθρον, πολλαχοῦ καὶ ἓξ καὶ ἑπτὰ σταδίων ἔχοντα τὸ πλάτος. ὁ μέντοι Ἰαξάρτης ἀπ' ἀρ χῆς μέχρι τέλους ἕτερός ἐστι τοῦ Ὤξου, καὶ εἰς μὲν τὴν αὐτὴν 15 τελευτῶν θάλατταν, αἱ δ ̓ ἐμβολαὶ διέχουσιν ἀλλήλων, ὥς φησι Πατροκλής, παρασάγγας ὡς ὀγδοήκοντα· τὸν δὲ παρασάγγην τὸν Περσικὸν οἱ μὲν ἑξήκοντα σταδίων φασίν, οἱ δὲ τριάκοντα ἢ τετταράκοντα. ἀναπλεόντων δ ̓ ἡμῶν τὸν Νεῖλον ἄλλοτ ̓ ἄλ λοις μέτροις χρώμενοι τὰς σχοίνους ὠνόμαζον ἀπὸ πόλεως ἐπὶ 20 πόλιν, ὥστε τὸν αὐτὸν τῶν σχοίνων ἀριθμὸν ἀλλαχοῦ μὲν μείζω παρέχειν πλοῦν, ἀλλαχοῦ δὲ βραχύτερον· οὕτως ἐξ ἀρχῆς παραδεδομένον καὶ φυλαττόμενον μέχρι νῦν. 6. Μέχρι μὲν δὴ τῆς Σογδιανῆς πρὸς ἀνίσχοντα ἥλιον ἰόντι ποιεῖν Ε. 10. ἀμφοτέρους Di 12. τῶν deesse ad verbum 9ɛμévov dudum monuit Cas., nec ferri potest, maxime add. w. ῥείθρων D 15. τελευτῶν] 17. τὸν Περσικὸν δὴ post οὕτως add. x 22. μέχρι τοῦ νῦν edd. CO ἀπὸ τῆς Ὑρκανίας γνώριμα ὑπῆρξε τὰ ἔθνη καὶ τοῖς Πέρσαις πρότερον τὰ ἔξω τοῦ Ταύρου καὶ τοῖς Μακεδόσι μετὰ ταῦτα καὶ τοῖς Παρθυαίοις. τὰ δ ̓ ἐπέκεινα ἐπ ̓ εὐθείας ὅτι μὲν Σκυ θικά ἐστιν, ἐκ τῆς ὁμοειδείας εἰκάζεται, στρατεῖαι δ ̓ οὐ γεγόΑ. 789 νασιν ἐπ ̓ αὐτοὺς ἡμῖν γνώριμοι, καθάπερ οὐδὲ ἐπὶ τοὺς βο- 5 ρειοτάτους τῶν νομάδων· ἐφ ̓ οὓς ἐπεχείρησε μὲν ὁ Ἀλέξανδρος ἄγειν στρατείαν, ὅτε τὸν Βῆσσον μετῄει καὶ τὸν Σπιταμένην, ζωγρίᾳ δ ̓ ἀναχθέντος τοῦ Βήσσου, τοῦ δὲ Σπιταμένους ὑπὸ τῶν βαρβάρων διαφθαρέντος, ἐπαύσατο τῆς ἐπιχειρήσεως. οὐχ ὁμολογοῦσι δ ̓, ὅτι περιέπλευσάν τινες ἀπὸ τῆς Ἰνδικῆς ἐπὶ 10 τὴν Υρκανίαν, ὅτι δὲ δυνατόν, Πατροκλῆς εἴρηκε. C. 519 7. Λέγεται δέ, διότι τοῦ Ταύρου τὸ τελευταῖον, ὃ καλοῦσιν Ἰμάιον, τῇ Ἰνδικῇ θαλάττῃ ξυνάπτον, οὐδὲν οὔτε προὔχει πρὸς ἕω τῆς Ἰνδικῆς μᾶλλον οὔτ ̓ εἰσέχει· παριόντι δ ̓ εἰς τὸ βόρειον πλευρόν, ἀεί τι τοῦ μήκους ὑφαιρεῖ καὶ τοῦ πλάτους 15 ἡ θάλαττα, ὥστ ̓ ἀποφαίνειν μείουρον πρὸς ἕω τὴν νῦν ὑπογραφομένην μερίδα τῆς Ἀσίας, ἣν ὁ Ταῦρος ἀπολαμβάνει πρὸς τὸν ὠκεανόν, τὸν πληροῦντα τὸ Κάσπιον πέλαγος. μῆκος δ ̓ ἐστὶ ταύτης τῆς μερίδος τὸ μέγιστον ἀπὸ τῆς Ὑρκανίας θα λάττης ἐπὶ τὸν ὠκεανὸν τὸν κατὰ τὸ Ἰμάιον τρισμυρίων που 20 σταδίων, παρὰ τὴν ὀρεινὴν τοῦ Ταύρου τῆς πορείας οὔσης, πλάτος δ ̓ ἔλαττον τῶν μυρίων. εἴρηται γάρ, ὅτι περὶ τετρα 2. ἔσω pro έξω scribendum esse censent Du Theil. Cor. Grosk. ex partium Asiae descriptione a Strabone passim proposita: cf. Ρ. 490 sq. et 520. 11, 129. Praeterea notandum est ad designandas illas partes eum uti constanter adverbiis εντός et εκτός. 4. ὁμοειδίας Clorurs edd. 5. γνώριμαι Ε. ἐπὶ] περὶ codd., Cor. corr. ex coni. Cas. 6. å 10. ἀπὸ τῆς Ἰνδικῆς ὅτι χα. om. D. 8. ἀχθέντος χ. om. Ε. σπιταμένου 2. 12. λέγεται] λέγων w λέγει δ ̓ ὅτι i. - 13. ἔμεον codd., exc. E, in quo est ἵμαιον, similiter ἴμαιον ald.; Ἴμαον edd. inde ξυνάπτοντα CDhirl ξυνάπτοντι m. a Cas. v. ad II, 129. προ 16. ἀποφαίνει 22. των om. C. μείουρον, addito v supra εl, E: cf. II, 113. 20. μεον codd, exc. E, in quo ἅμαιον est; ἴμαιον ald., Ἴμαον edd inde a Cas. 22. ἑξακισχιλίων pro μυρίων scribendum censet Grosk.: idque postulare videntur et quae de maris Caspii longitudine traduntur supra p. 507 init. II, 74 extr. et quae mox disputantur de maxima terrae habitabilis latitudine: quamquam haec ipsa parum conveniunt iis, quae aliis locis eadem de re docentur, maxime II, 116 init., videturque Strabo, paulo incuriosius Apollodorum Artemite |