Page images
PDF
EPUB

politis lapidibus fundatam, et super terram multiplicem domum columpnis variis et porticibus multis suffultam, mirabilique longitudine et altitudine murorum ornatam, et variis liniarum (linearium) anfractibus viarum, aliquando sursum aliquando deorsum, per cocleas circumductam, non est meæ parvitatis hoc sermone explicare, quod sanctus ipse præsul animarum, a Spiritu Dei doctus, opere facere excogitavit, neque ullam domum aliam citra Alpes montes talem ædificatam audivimus. Porro beatæ memoriæ, adhuc vivens gratia Dei, Acca episcopus, qui magnalia ornamenta hujus multiplicis domus de auro et argento, lapidibusque pretiosis, et quomodo altaria purpura et serico induta decoravit, quis ad explanandum sufficere potest. Redeamus ad proposita.

[blocks in formation]

Cum ædificantes namque cæmentarii murorum hujus domus altitudines, quidam juvenis ex servis Dei de pinna inhormæ proceritatis elapsus ad terram, deorsum cadens in pavimentum lapideum elisus cecidit, confracta sunt crura et brachia, omnibusque membris desolutis ultima spiramina trahens jacebat. Quem cito comentarii secundum præceptum sancti pontificis lacrimantis in oratione, in feretro foras portabant, mortuum putantes. Statimque facto signo, tota familia simul in unum conveniens, et stans homo Dei in medio Fratrum dixit "Petamus omnis unanimiter Deum plena fide ut animam hujus pueri in corpus emittat, et vivat, sicut Paulo Apostolo concedit." Orantes ergo Deum ut ne inlusor omnibus bonis in hoc ædificio gaudium victoriæ haberet, et flectentes genua, secundum Heliam et Heliseum, oratione facta a sancto episcopo nostro, et benedictione, spiritum vitæ recepit, et alligantes medici pannibus ossa confracta, de die in diem melioratus est, et multo tempore vixit, nomenque est Bodhelm, gratias agens Deo.

III. A LETTER FROM ALCUIN TO ETHELBERT BISHOP OF HEXHAM.

[Apud Alcuini Opp., Ed. Froben., 1777, tom. i., p. 196.]

Præcipuæ dignitatis pastori Edilberto episcopo, et omni congregationi in ecclesia S. Andreæ Deo servientium, Alchuinus vestræ clientellus caritatis in Christo, salutem.f

Specialis amicitiæ cupidus, vestræ sanctitati parvitatis meæ literulas dirigere curavi, ut, et pactum antiquæ familiaritatis

This name, singularly enough, has already occurred in No. I., in connection with another miracle.

A letter from the celebrated Alcuin to bishop Edilbert, who presided over the see of Hexham from 789 to 797. Like most of the epistles of this writer, it

innovarem, et me vestris sacratissimis commendarem orationibus. Etsi, unius, juxta Apostolum, multum valet deprecatio justi, quanto magis et totius sanctissimæ congregationis in Christo, quorum quotidie canonicis horis pacificæ unitatis postulationes cælum penetrare credendum est. Etiam et singularis uniuscujusque in secreto oratio ad aures Omnipotentis Dei pervenire non dubitandum est. Quapropter cum omni petitionis humilitate, meipsum etiam unicuique, et communibus omnium et specialibus singulorum, quantum mea valet apud vestram pietatem deprecatio, commendo orationibus; ut per vestræ sanctitatis preces meorum catenis peccatorum absolutus, vobiscum, Fratres carissimi, vitæ januas ingredi merear.

O nobilissima sanctorum progenies patrum! illorum honoris venerabilisque vitæ successores, et pulcherrimorum habitatores locorum vestrorum, sequimini vestigia patrum: ut de his pulcherrimis habitationibus ad eorum, qui vos genuerunt, æternæ beatitudinis consortium, in cælestis regni pulchritudinem, Deo donante, pervenire mereamini.

Dei discite scire et implere præcepta: Illo dicente, si vis ad vitam ingredi, serva mandata. Ideo necessaria est sanctorum lectio librorum, quatenus in eis quisque intelligat, quid sequi, vel quid cavere debeat. Maneat vero in vobis lumen scientiæ, et per vos aliis luceat ecclesiis, ut vestra laus in ore resonet omnium, et vobis in cælis merces maneat æterna. Unusquisque proprii laboris mercedem accipiet. Pueros adolescentesque diligenter librorum scientiam ad vitam Dei docete, ut digni vestri honoris fiant successores, etiam et intercessores pro nobis. Suffragia vero viventium prosunt morientibus, vel ad veniam peccatorum, vel ad majoris gloriæ augmentum.

Qui non seminat, non metet: et qui non discit, non docet. Et talis locus sine doctoribus aut non, aut vix salvus fieri poterit. Magna est eleemosyna, pauperem cibo pascere corporali; sed major est, animum doctrina spiritali satiare esurientem. Sicut pastor providus gregi suo optima providere pascua curat, ita doctor bonus suis subjectis perennia pascua vitæ omni studio contains little or no historical information, but merely kind words of assurance and advice. The pulcherrima habitationes are no doubt the buildings which Wilfrid and Acca had erected, upon which the hand of the destroyer had not yet been laid.

This letter is also printed by Canisius in his Thesaurus Monum. Ecclesiast. et Hist., tom. ii., 405, with one or two variations. It is likewise mentioned, and an extract given from it, in the life of Ethelbert, given by Wm. of Malmesbury in his work, De Gestis Pont. Angl., lib. iii. (ed. Savile, 1596, p. 155).

The unpublished letters of Alcuin have been examined in the hope of finding some other mention of Hexham, but without success.

S. Jac. v. 16.

h S. Matt. xix. 17.

procurare debet. Nam multiplicatio gregis, gloria est pastoris : et multitudo sapientium, sanitas est orbis.

Scio vos, sanctissimi patres, hæc optime scire, et voluntarie implere. Sed caritas dictantis ab ore rapuit verba, credens vos pia velle humilitate legere, quæ sobria, in Dei dilectione, dictavi devotione. Iterum iterumque obsecro, ut mei nominis inter familiares vestros memoriam habere dignemini. Almitatem vestram pro tota Dei intercedentem ecclesia ipse Deus Christus exaudiat, vosque ad æternæ beatitudinis gloriam pervenire concedat, carissimi fratres!

IV. AN ACCOUNT OF THE EARLY PROVOSTS OF HEXHAM. [From a MS. Life of St. Cuthbert in the possession of Sir William Lawson, Bart., of Brough Hall.]

Edwardus, qui regnavit ante Willelmum, fuit filius Ethelredi regis. Æthelredus fuit filius Eadgari regis. Eadgarus fuit filius Eadmundi regis. Edmundus fuit filius Edwardi regis Senioris. Edwardus Senior fuit filius Ealuredi regis. Iste Eluredus rex Australium Anglorum, et Guthred, rex Norhanhynbrorum, primi statuere Sancto Cuthberto omnes leges suas et consuetudines; eique ad incrementum sui episcopatus adauxit episcopatum Hagustaldensem qui antiquitus erat Wilfridi: et hoc statuerunt et firmaverunt cum consensu totius Angliæ, sicut inveniri potest in antiquissima scriptura chronica. Et in fine decretorum suorum excommunicationis sententiam protulerunt in eum qui sua stabilita præsumeret convellere. Legat antiquam scripturam qui voluerit.

Post illud tempus episcopi apud Sanctum Cuthbertum illum locum tenuerunt, et ibidem, scilicet, in Hagustald', suos presbiteros statuerunt, et præpositos. Edmundus episcopus ibi con

Sap. vi. 26.

The volume from which this passage has been extracted was lent to my father by the late Sir Henry Lawson, and he made great use of it in his History of St. Cuthbert. Mr. Longstaffe, however, was the first to print and illustrate this chapter about Hexham, and he has done so in the Arch. Eliana, n. s., part v., 1—9, and xiii., 11-28. I shall reserve my observations upon it for the Preface. It may be well, however, to print in this place a similar list which Leland gives (Collect., ed. 1774, i., 378) from an anonymous collection of Northern annals. He calls the provosts thanes.

[ocr errors]

'Alduinus, episcopus Dunelmen., constituit præpositum suum Tein Colamum, filium Edredi, in eccl. Hagustalden.

"Edmundus, episcopus Dunelmen., constituit ibidem præpositum Tein Ulfkillum, filium Archalli, nepotem Alduini episcopi prædecessoris sui.

"Egelricus episcopus, mortuo Edmundo, constituit ibidem præpositum Ulfkillum, filium Ylvingi.

[ocr errors]

Egelwinus episcopus, qui secutus est, eundem Ulfkillum præpositum ibidem

instituit."

stituit præpositum Ulkillum Arkilles sune, Wincunes sune. Et post eum Egelricus episcopus posuit ibi præpositum Collanum; et post Collanum Ulkillum Iluinges sune; et post Egelricum Ealgelwinus episcopus constituit ibi præpositum Uthredum Ulkilles sune. Iste Uthredus est pater Cospatrici qui nunc est vice-comes in Tevietedale. Eluredus, Westou sune, secretarius Dunelmensis ecclesiæ, dono domini sui Edmundi episcopi, tenuit ecclesiam de Hagustaldaham; et postea posuit in ea presbiterum Gamel elde, qui dictus est Gamel Hamel; et postea posuit in ea presbiterum Gamel iunge. Iste Eluredus partem de reliquiis episcoporum, qui apud Hagustal'h' antiquitus fuerant ibidemque sepulti, transtulit Dunelmo, et cum Sancto Cuthberto incorrupto collocavit. Post Eluredum, filius ejus, Eylef Lawreu, thesaurarius Dunelmensis ecclesiæ, ab Egelrico et Egelwino episcopis Dunelmensibus, tenuit ecclesiam de Hagustal'h', ponens ibi presbiterum Sproh. Habuit illam quamdiu terra erat inhabitata. Postquam enim Franci venerunt in Angliam, et Robertus comes cum septingentis militibus occisus esset in Dunelmo, quinque diebus ante Purificationem Sanctæ Mariæ, atque post, eodem anno, castella Eboraci a Danis atque Anglis destructa, magnaque multitudo Francorum fuerat occisa. Ad vindictam horum omnium, Willelmo rege cum magno superveniente exercitu, et per menses Decembrem, Januarium, Februarium, omnia vastante, fugientibus omnibus ubi latere poterant, et etiam extra patriam peregrinantibus, tota terra ab Umbra usque Tuedam per multum tempus in solitudinem redacta est, præter Eboracum et Dunelmum et Benbanburc. Tunc Egelwino episcopo, propter timorem regis Willelmi, episcopatum fugiente, per duos pæne annos pastore vacabat ecclesia. Interim Uctred Ulkilles sune, quem, ut supradictum est, episcopus Egelwinus constituerat in Hagustal'h' præpositum, ad Thomam archiepiscopum, Seniorem, profectus, indicavit locum talem facile illum posse sub dominium suum redigere, cum tota ubique terra vacaret cultore. Cujus hortatu archiepiscopus intravit Hagustalham, nullo tunc existente episcopo in Dunelmo, terra ubique vastata, nec aliquo prohibente ubi quisque vellet habitari. Post hæc, Eylaf Lawreu, cum, offerente Willelmo episcopo, monachatum recusaret, ad Thomam archiepiscopum abiit, et tunc ab eo Hagustaldensem ecclesiam recepit, quam quondam ab Egelwino episcopo acceperat. Quo mortuo, filius ejus Eylaf per prædictum archiepiscopum Hagustaldensem ecclesiam ingreditur.

V.-A GRANT OF THE CHURCHES OF WARKWORTH, CORBRIDGE, WHITTINGHAM, AND ROTHBURY, FROM HENRY I. TO RICHARD DE AUREA VALLE, HIS CHAPLAIN. [MSS. Dodsworth, lxxiv., 44.]

Henricus, rex Angliæ, Ranulpho Dunolm. episcopo, et Rogero Picoto, et omnibus fidelibus suis, Francis et Anglis, et ministris de Northumbr', salutem. Sciatis me dedisse Ricardo de Aurea Valle, capellano meo, quatuor ecclesias de quatuor maneriis meis, scilicet Wercheorda, et Colebruge et in Wyttingham, et in Routhebiria, tam in terris, et in decimis, et in hominibus qui ad terras harum ecclesiarum pertinent, cum soka, et saka, et toll, et theam, et infangan de theef, cum omnibus suis consuetudinibus. Volo ut ipsa habeat et teneat. Tu vero,

Rogere Pigot, seisi eum inde, aut Aluricus de Colebruggs, aut Hamo balistarius, præpositus, aut Amewynus præpositus. Testibus Roberto episcopo Lincoln; et Willelmo de Werlewast, et Evrardo filis comitis, et Thoma capellano. Apud Cyrecester, in Nativitate Sancti Johannis Baptistæ.

VI. A GRANT FROM HENRY I. TO ROGER DE MERLAY, THE FOUNDER OF NEWMINSTER ABBEY, OF THE DAUGHTER OF EARL COSPATRIC.

[From the original, in the possession of Captain Richardson, of Scarborough.]

H. rex Angliæ et dux Normanniæ, justitiariis et wicecomitibus, et ministris, et omnibus barononibus (sic) Anglis et Francis, Normannis, etc., salutem. Notum sit vobis me dedisse Rad' de Mi,' Julianam filiam comitis Gospatric (cum) Marsale,

A grant for life of four churches in Northumberland. Colebruge, as Leland tells us, is the old name for Corbridge, a village close to Hexham. This deed is prior to 1128, the year in which bishop Flambard died.

The volume in the Bodleian Library, from which this charter is taken, contains the great antiquary's extracts from the charter-book of the family of Percy, which had passed from the hands of Henry earl of Cumberland into those of Charles Fairfax, Esq., of Menston, the great patron of literary men. These deeds have not been used by Northern historians, and it is impossible to exaggerate their importance. I am not aware that the original chartulary is now in existence, and consequently the copies made by Dodsworth possess an unusual value. He has given a great number of them in extenso, and they are well worthy of being printed.

Aluric or Alfric of Corbridge is mentioned in two charters printed in Hodgson's Northumberland, vol. iii., part ii., 16-17.

They are grants to William, son of Aluric de Corbridge, of the lands which Richard his brother held in Dilston, made by Henry earl of Northumberland and Henry I. They point, seemingly, to the origin of the family of Devilston or Dilston.

A very early deed, which I give by the kindness of Captain Richardson. It

« PreviousContinue »