ficcato execratum injuftitiam prioris feculi Deum, ne rurfus longitudio vita cauffa effet excogitandorum malorum, paulatim per fingulas progenies diminuiffe hominum atatem, atque in centum viginti annis metam collocaffe quam tranfgredi non liceret. Quæ uti videntur fpectare ad hunc noftrum textum; ita Valefius contulit etiam Dent. XXXI. 2. ubi fcil. Mofes caufam reddens quare illum mori oporteret, neque poffet amplius vivere, dicat, centum viginti annorum fum hodie, non poffum ultra egredi & ingredis unde fit itaque Dei juffu centefimus vigefimus annus ultimus Climacterico-. rum & quo longiffima vita hominis concluditur &c. Et notavit ad verba nostra Grotius; Vulgo interpretantur de curtato vita humane patio. Et hinc fama etiam inter gentes prodita, Mofi a Deo id patefactum, neminem ultra id temporis fpatium provicturum. Vide ̧ Jofephum Lib. I. Cap. 7. Antique Hiftoria, &Vitam Cafaris Claudii ejus qui poft Gallienum imperavit. Defignat Trebellium Pollionem, qui in Claudio fcripfit; Doctiffimi Mathematicorum centum & viginti annos honmi ad vivendum datos judicant, neque amplius cuiquam jactitant cffe conceffum, etiam illud addentes, Mosem solum, Dei at Judæorum libri loquuntur familiarem, CXXV annos. vixiffe, qui quum quereretur quod juvenis interiret, refponfum ei ab incerto ferunt namine (+ yvwsov Jev & incertum Deum ex Lucano confert Schotanus) neminem plus esse victurum. Quæ à falfitate plufquam una liberari nequeunt. Nec defunt qui conferant, quod ad verfum Virgilii, vixi & quem dederat curfum fortuna peregi, notavit Servius; Natura ultra centum & viginti fol referre om- ftitiales annos conceffum non effe. Quin & Illuftr. Scaliger plus nino cum quam uno loco Lib. III. & IV. de Emend. Temp. verba texaliis opor- tus noftri laudans, loquitur de Hebræorum Seculo, & Spatio viporis Spa- ta humana, ab iis dicto / quod centum & viginti annis detium primi finiverint.

Sed quos

tet ad tem

mundi ho

minibus

in Dei

X. Sed ifti exegefi fe plurimi antiquitus oppofuerunt, crepromifcue dentes, quod hi centum & viginti anni fpectent unice ad hoconceffum mines primi mundi, de quibus heic directe agitur, non prius fed tunc contentione omni Dei gratiofa privandos & commuLonganita- ni judicio perdendos abfque refpectu ullo ætatis fingulorum. quam judi. Ita ipfe Hieronymus; Sed erunt dies eorum centum viginti anni, cium com- hoc eft habebunt centum viginti annos ad agendam pœnitentiam. Non humana vita, ut multi errant, in centum viginti annos con

te, ante

mune ipfe exerceret.

igitur

tracta

traita eft, jed generationi illi centum viginti anni ad pœnitentiam dati funt. Siquidem invenimus quod poft diluvium Abraham vixerit annos centum feptuaginta quinque, & cæteri amplius ducentis & trecentis annis. Nec aliter Auguftinus, tum Quaft. XXIII. in Gen. quomodo ergo intelliguntur deinceps anni vita humana pradicti centum viginti, cum inveniatur homo vixisse amplius quadringentis annis? Nifi quia intelligitur &c. nec Deum vita humana deinceps future in iis qui poft diluvium nafcerentur fpatium pradixiffe, fed vita hominum quos fuerat diluvio deleturus; tum Lib. XV. de Civ. D. Cap. 24. Quod autem dixit Deus, erunt dies eorum centum viginti anni, non fic accipiendum eft quasi prenunciatum fit pofthac homines centum viginti annos vivendo nos tranfgredi, quum & poft diluvium etiam quingentos excessisse inveniamus, &c. Ac fic centum viginti anni predicti funt futura vita hominum periturorum, quibus tranfactis diluvio delerentur. Eodem plane modo Chryfoftomus Serm. ΧΧ11. in Gen. ἐπειδὴ καὶ τοὺς τὰ ἀνίαλα ἡμαρτηκόλας σωθῆναι βούλομαι ή μηδένα ἀπόλλυς, αὶ τέτο κι ἑκατὸν εἴκοσιν ἐτῶν χρόν νον πάλιν ἐνδίδωμι, ἵνα ἐι βέλεσθε ἢ τὰ ἡμαρτημένα απονίψας Σαὶ τὰ ἐπὶ τὸ βέλτιον μεταβολῆς, καὶ τ' ἀρετὴν ἑλόμενοι, η τιμωρίας * πεῖραν ἐκφύγητε, ἔσονται γάρ φησιν &c. Et videtur hucomnino facere quod Georg. Cedrenus in Comp. Hift. habet, T ἐπὶ ἑκατὸν χρόνοις ἐσκευάζετο ἡ κιβωτός, dum originem ablatorum annorum viginti deinde fuo loco videbimus. Quin etiam cum aliis Judæis refert Jarchi hos centum viginti annos ad iræ dilationem in diluvio demonftrandæ, & fententiam hanc ita inculcat & tuetur Aben Ezra, ut oppofitam memoret quidem, cum folutione objectionis de hominibus quibufdam longius viventibus, hoc effe rarius nec plerumque obtinere, fed & refutet ex exemplo vitæ longioris Semi & aliorum ufque ad Phalegum, quando imminutos demum ponit annos, qui hodie dudum funt non nifi feptuaginta aut octoginta. Et ficuti pro hac exegefi ftant vulgo Pontificii fcriptores, cum Torniello, Saliano, &c. ita & noftri cum Calvino; Nimis craffe hallucinati funt quidam antiqui fcriptores, ut La&tantius, & alii, curfum vita humana finiri putantes hoc temporis fpatio, quum perfpicuum fit, non de privata cujufque vita hic haberi fermonem, fed toti mundo concedi pœnitentia tempus. Et Grotius nominat hunc fenfum optimum, non ultra tot annos Deum dilatuṛum & xavwλedeśar ejus ataris adeò cor

rupta

rupta hominum. Neque dubitandum eft, quin hæc fententia. alteri priori fit præferenda; ubi Deus de contentione fua gratiofa nunc quam primum finienda cum hominibus diluvio perdendis manifefte agit, non de aliis omnibus deinde nafcituris; atque ubi eventus non tantum Noachi & filiorum ejus, fed & Patriarcharum ufque ad Abrahamum fere omnium ad plufquam unum feculum viventium, atque ipfius Abrahami Ifaaci & Jacobi vitam ultra 120. annos protendentium, deinde plurimorum inde à tempore Mofis longe citius morientium, coll. Pfal. xc. 6. planiffime repugnat adverfus ftatutum communiter humanæ vitæ terminum iftum. Unde loquitur res ipfa, quam conquifita fint & minimè fatisfaciant illa diffentientium effugia; vel de prophetia, aut lege lata quæ longe poftea demum exfecutioni daretur; vel de fingulari divina Difpenfatione in Patriarchis; vel de termino communiori & vulgari, non tamen plane univerfali, vitæ humanæ, coque in latitudine aliqua capiendo. Qualia effugia nonnulla etiam conjunxiffe videtur Caftalie, totum hunc Dei fermonem à fenfu diluvii prorfus abducens; Cum igitur homines effent, qui & vitam quam ducebant Longiffimam, & vires quas immenfas habebant, & multitudinem qua plurimum poterant, ad omne flagitiorum genus conferrent, & in dies deteriores fierent, ftatuit Deus huic malo occurrere, prafinito breviore vivendi fpacio, ut minus diu vivendo minus multa flagitia poffent committere, ficuti folent quadam civitates fuorum magistratuum tyrannidem brevitate aut infirmitate poteftatis impedire. Sed primum Diluvii remedium tentavit, vita ftatim ad femiffem fere accifa, nam poft Diluvium nati ante quingentefimum annum moriebantur, cum ante fuperarent nongentefimum. Deinde lin guarum fecit divortia. Poftremo cum illa non fatis effent, fecit quod erat minatus. Itaque Abrahamus fexagenarius fenex eft, cum ejus tritavus Heber 464. annos vixerit. Habes vita brevitatem. Nec impedit quod nonnulli etiam poft Abrahamum centum viginti annos excefferunt. Nam & multi Mofis tempore octoginta annos fuperabant quem tamen vita humana modum ftatuit ifte Pfalmo XC. Satis eft enim, hunc effe justum & vulgarem vivendi modum, nec ita exiliter ad calculum revocandi funt anni, non magis quam littora &c. Nec video, quid Interpretes moverit ad fenfum iftum adeo in anguftias ipfos cogentem. An hoc, quod dies hominis nomi

nan

nantur? qui fcil. alibi fpatium vitæ fingulorum notant fob. VII. I. XIV. 5. Pfal. XXXIX. 5. &c. Sed & nos fpatium vitæ heic intelligimus, quod omnibus & fingulis in Dei longanimitate communiter nunc fupererat, cogente nos illuc contextu. An id quod Mofes dixit Deut. xxx1. 2. fe filium centum & viginti annorum non poffe amplius egredi & ingredi? quemadmodum illud torquet Valefius. Sed caufam mortis fuæ inftantis aliam addidit proxime Mofes, Jehovam dixiffe non tranfibis fardenem istum; & fupra centum & viginti annos utique afcenderunt plurimi ante & nonnulli etiam poft Mofen, unde extermino hoc, nifi is plane Mofi fuiffet fingularis, non fequeretur moriendi tunc abfoluta neceffitas, dum communis terminus alius erat vitæ ifthoc tempore, nec is datur fere unquam certus abfque ullius exceptione; & Mofes tantum ex fenili ætate CXX annorum concludit minorem fuam aptitudinem ad graviffimum munus ex veteri more gerendum, quamquam de ipfo moriente legatur alias, non caligaffe oculum ejus neque fugiffe virorem ejus Deut. XXXIV. 7. An illud tandem, quod etiam Valefius addidit, quod Diluvium tanto prius non fit Noacho revelatum? fiquidem dum revelaretur habuit ille jam filios & horum uxores Gen. v1. 18. & hos demum cœpit generare anno quingentefimo vitæ, ficuti fexcentefimo fere anno ejus venit Diluvium Gen. v. 32. VII. 1. Sed quid obftat, quo minus exitium commune hominum Deus revelaverit citius hominibus communiter, quam modum ejus per Diluvium expofuerit fpeciatim Noacho, cui & gratiam fuam fingularem tunc fignificavit, Inquiritur & modum falutis præfcripfit? Imò quid impedit, quo minus an hoc fpade futuro tempore vaticinans Deus nominare potuerit apud tium temNoachum filios & horum uxores, quos non jam habebat fed poris per tunc habiturus erat falutis fuæ focios ubi diluvium adeffet? XI. Enimverò de una & altera adhuc breviter dici debet an vero quæftione. Prima eft, an hic terminus hominum in mundo hoc ComminaDei longanimitatem fuperfuturorum fit fpectan- ditionatas inferiori per dus ut plane fixus & determinatus per Dei decretum immuta- augmenbile? an vero ille fit propofitus per modum comminationis tum & imconditionata, quem per refipifcentiam protendere, & per ad- minutioauctam impietatem imminuere poffent? Pofterius hoc placet tentis, fit utique multis, qui etiam conferunt fimilem determinatam præ- capiendum.

D

dica

modum De

creti firmi,

tionis con

nem admit

dicationem Jonæ apud Ninevitas fon. 111. 4. 10. & generale dictum Dei fer. XV111.7... 10 & fcopum omnium minarum æque quam ipfius tolerantiæ divinæ, & alias Diluvii pofitivas denunciationes deinde ut videtur factas. Atque hinc eft apud Onkelofum pan, fi convertantur, apud Jonathanem j sainn jingyen Shaa ut agant pœnitentiam, item in Paraphrafi Hierofolymitana on ju dum non fecuta converfio à pofterioribus his adjicitur tamen. Et huc tendunt paflim Commentarii, præcunte Hieronymo & Chryfoftomo, quorum antea verba adduximus. Sed & ex hoc fonte fluxit dubii notabilis folutio, quæ eft apud Hieronymum, cx eo quod jam antea Gen. v. 32. notata eft ætas Noachi quingentorum annorum, cujus fexcentefimo anno jam adfuit Diluvium Gen. v11. 6. unde non centum & viginti fed tantum centum anni fluxiffe medio tempore videntur. Quia vero, inquit ille, pænitentiam agere contempferunt, noluit Deus tempus expectare decretum, fed viginti annorum fpaciis amputatis, induxit diluvium anno centefimo agenda pænitentia deftinato. Idem prolixe inculcat Chryfoftomus Serm. xxv. in Gen. Αλλ ̓ ἴσως ἄν τις μαθεῖν ἐπιζητήσειε, τίν©· ἕνεκεν εἰπὼν, κ' ἔτη ἔσονται αἱ ἡμέραι αυτῶν, ἡ ἐπαγ[ειλάμενα τοσαῦτα μας προθυμήσειν, πρὸς τὸ τέτων συμπληρώσεως * πανωλεθρίαν ἐπήγαγε. Καὶ τότο το αυτό φιλανθρωπίας, inquit, μέγισον ἂν εἴη δείγμα. Ἐπειδὴ γὰρ εἶδε καθ ̓ ἑκάτην ἡμέραν ανίατα ἁμαρτάνοντας, η ε μόνον ἐδὲν κερδαίνοντας ἐκ τ' ἀφάτε μακροθυμίας, ἀλλὰ ἡ ἐπιτείν νοντας τὰ ἕλκη, Μα τότο συνέτεμε † χρόνον, ὥςε μὴ μείζονι τιμω ρία ὑπευθύνες αυτοὺς καλαςῆναι, &c. Ad cujus obfervationis declarationem uti Hugo contulit dies vitæ Ezechia adauctos, ita merito addidit, non fic effe mutatum confilium Dei, fed tantum fententiam.. Atque hinc forte fluxit communior illa traditio, centum annis Arcam effe ædificatam, quam ex Cedreno fupra memoravimus, notante cum aliis Cel. Spanhemio; dum tamen nulla eft neceffitas verba hæc Dei de centum & viginti annis hominum connectendi, temporis plane ejufdem refpectu, cum mandato ædificandi Arcam & hujus exfecutione ipfa. Enimverò aliter de hac re judicavit Auguftinus de Civ. D. Lib. XV. Cap. 24, Sed intelligendum eft hoc Deum dixiffe, quum circa finem quingentorum annorum effet Noë, id eft, quadringentos actoginta vita annos ageret, quos more fuo Scriptura quingentos vo

cat