'O CURAS hominum! O quantum est in rebus inane! Quis leget hæc?' Min' tu istud ais? Nemo hercule.' Nemo' 'Vel duo, vel nemo: turpe et miserabile.' Quare?
Ne mihi Pulydamas et Troïades Labeonem
Prætulerint? nugæ: non, si quid turbida Roma
Elevet, accedas, examenve improbum in illâ
Castiges trutinâ: nec te quæsiveris extrà.
Nam Romæ quis non? ah, si fas dicere! sed fas
Tunc, quum ad canitiem et nostrum istud vivere triste
Aspexi, et nucibus facimus quæcunque relictis,
Quum sapimus patruos: tunc, tunc, ignoscite. 'Nolo.'
Quid faciam? sed sum petulanti splene cachinno.
Scribimus inclusi, numeros ille, hic pede liber,
Grande aliquid, quod pulmo animæ prælargus anhelet.
Scilicet hæc populo, pexusque togâque recenti,
Et natalitiâ tandem cum sardonyche, albus
Sede leges celsâ, liquido quum plasmate guttur
Mobile collueris, patranti fractus ocello.
Hic neque more probo videas neque voce serenâ
Ingentes trepidare Titos, quum carmina lumbum
• Intrant, et tremulo scalpuntur ubi intima versu.
Tun', vetule, auriculis alienis colligis escas?
Auriculis, quibus et dicas cute perditus, ohe?
'Quo didicisse, nisi hoc fermentum et quæ semel intus
Innata est, rupto jecore exierit caprificus?'
En pallor seniumque! O mores! usque adeòne
Scire tuum nihil est, nisi te scire hoc sciat alter?
'At pulchrum est digito monstrari, et dicier, Hic est! Ten' cirratorum centum dictata fuisse
Pro nihilo pendas?' Ecce inter pocula quærunt
Romulidæ saturi, quid dia poëmata narrent.
Hîc aliquis, cui circum humeros hyacinthina læna est,
Rancidulum quiddam balbâ de nare locutus,
Phyllidas, Hypsipylas, vatum et plorabile si quid,
Eliquat, et tenero supplantat verba palato.
Assensêre viri: nunc non cinis ille poëtæ
Felix? non levior cippus nunc imprimit ossa?
Laudant convivæ : nunc non e manibus illis,
Nunc non e tumulo fortunatâque favillâ
Nascentur viola? Rides, ait, et nimis uncis
Naribus indulges. An erit, qui velle recuset
Os populi meruisse? et, cedro digna locutus,
Linquere nec scombros metuentia carmina, nec thus?
Quisquis es, O modò quem ex adverso dicere feci,
Non ego, quum scribo, si fortè quid aptius exit,
Quando hæc rara avis est, si quid tamen aptius exit,
Laudari metuam neque enim mihi cornea fibra est:
Sed recti finemque extremumque esse recuso
EUGE tuum et BELLE: nam BELLE hoc excute totum:
Quid non intus habet? non hic est Ilias Accî
Ebria veratro? non si qua elegidia crudi
Dictârunt proceres? non quicquid denique lectis
Scribitur in citreis? Calidum scis ponere sumen :
Scis comitem horridulum tritâ donare lacernâ :
Et, Verum, inquis, amo: verum mihi dicite de me.
Qui pote? vis dicam? nugaris, quum tibi, calve,
Pinguis aqualiculus propenso sesquipede exstet.
O Jane, a tergo quem nulla ciconia pinsit,
Nec manus auriculas imitata est mobilis altas,
Nec linguæ, quantùm sitiat canis Appula, tantùm!
Vos, O patricius sanguis, quos vivere fas est
Occipiti cæco, posticæ occurrite sannæ.
Quis populi sermo est? quis enim? nisi carmina molli
Nunc demum numero fluere, ut per leve severos
Effundat junctura ungues: scit tendere versum
Non secus, ac si oculo rubricam dirigat uno.
Sive opus in mores, in luxum, in prandia regum,
Dicere, res grandes nostro dat Musa poëtæ.
Ecce modò heroas sensus afferre videmus
Nugari solitos Græcè, nec ponere lucum
Artifices, nec rus saturum laudare, ubi corbes,
Et focus, et porci, et fumosa Palilia fœno:
Unde Remus, sulcoque terens dentalia, Quinti,
Quum trepida ante boves dictatorem induit uxor,
Et tua aratra domum lictor tulit: euge poëta!
Est nunc, Briseïs quem venosus liber Accî,
Sunt, quos Pacuviusque et verrucosa moretur
Antiopa, ærumnis cor luctificabile fulta.
Hos pueris monitus patres infundere lippos
Quum videas, quærisne, unde hæc sartago loquendi
Venerit in linguas ? unde istud dedecus, in quo
Trossulus exsultat tibi per subsellia levis?
Nilne pudet, capiti non posse pericula cano
Pellere, quin tepidum hoc optes audire, DECENTER?
Fur es, ait Pedio. Pedius quid? crimina rasis
Laudatur: bellum hoc: hoc bellum? an, Romule, ceves?
Librat in antithetis: doctas posuisse figuras
Men' moveat? quippe et, cantet si naufragus, assem
Protulerim? cantas, quum fractâ te in trabe pictum
Ex humero portes. Verum, nec nocte paratum
Plorabit, qui me volet incurvàsse querelâ.
Sed numeris decor est et junctura addita crudis.
Claudere sic versum didicit, Berecynthius Attin:
Et, Qui cæruleum dirimebat Nerea delphin:
Sic, Costam longo subduximus Apennino.
Arma virum, nonne hoc spumosum et cortice pingui?
Ut ramale vetus prægrandi subere coctum.
Quidnam igitur tenerum, et laxâ cervice legendum?
Torva Mimalioneis implêrunt cornua bombis:
Et raptum vitulo caput ablatura superbo
Bassaris, et Lyncem Menas flexura corymbis
Euion ingeminat: reparabilis assonat Echo.
Hæc fierent, si testiculi vena ulla paterni
Viveret in nobis ? summâ delumbe salivâ
Hoc natat in labris, et in udo est Manas et Attin:
Nec pluteum cædit, nec demorsos sapit ungues.
'Sed quid opus teneras mordaci radere vero
Auriculas? vide sis, ne majorum tibi fortè
Limina frigescant: sonat hic de nare canina
Littera.' Per me equidem sint omnia protinus alba,
Nil moror. Euge! omnes, omnes bene miræ eritis res.
Hoc juvat? Hic, inquis, veto quisquam faxit oletum.
Pinge duos angues: pueri, sacer est locus: extrà
Meiite: discedo. Secuit Lucilius Urbem,
Te, Lupe, te, Muci, et genuinum fregit in illis.
Omne vafer vitium ridenti Flaccus amico
Tangit, et admissus circum præcordia ludit,
Callidus excusso populum suspendere naso.
Men' mutire nefas, nec clàm, nec cum scrobe?
Hic tamen infodiam : Vidi, vidi ipse, libelle,
Auriculas asini Mida rex habet: hoc ego opertum,
Hoc ridere meum, tam nil, nullâ tibi vendo
Iliade. Audaci, quicunque, afflate Cratino,
Iratum Eupolidem prægrandi cum sene palles,
Aspice et hæc, si fortè aliquid decoctius audis.
Indè vaporatâ lector mihi ferveat aure:
Non hic, qui in crepidas Graiorum ludere gestit
Sordidus, et lusco qui poscit dicere, Lusce,
Sese aliquem credens, Italo quòd honore supinus
Fregerit heminas Aretî ædilis iniquas :
Nec qui abaco numeros, et secto in pulvere metas,
Scit risisse vafer, multùm gaudere paratus,
Si Cynico barbam petulans nonaria vellat.
His mane edictum, post prandia Callirhoën do.
HUNC, Macrine, diem numera meliore lapillo,
Qui tibi labentes apponit candidus annos.
Funde merum Genio non tu prece poscis emaci
Quæ nisi seductis nequeas committere divis.
At bona pars procerum tacitâ libavit acerrâ.
Haud cuivis promptum est, murmurque humilesque susurros
Tollere de templs, et aperto vivere voto.
Mens bona, fama, fides, hæc clarè, et ut audiat hospes :
Illa sibi introrsum et sub linguâ immurmurat: O si
Ebullit patruus, præclarum funus! et, O si
Sub rastro crepet argenti mihi seria, dextro
Hercule! pupillumve utinam, quem proximus hæres
Impello, expungam: namque est scabiosus, et acri
Bile tumet. Nerio jam tertia ducitur uxor!
Hæc sanctè ut poscas, Tiberino in gurgite mergis
Mane caput bis terque, et noctem flumine purgas.
Heus age, responde: (minimum est, quod scire laboro :) De Jove quid sentis? estne ut præponere cures
Hunc cuinam?' cuinam? vis Staio? an scilicet hæres,
Quis potior judex, puerisve quis aptior orbis?
Hoc igitur, quo tu Jovis aurem impellere tentas,
Dic agedum Staio: proh Jupiter! O bone, clamet,
Jupiter! at sese non clamet Jupiter ipse?
Ignovisse putas, quia, quum tonat, ociùs ilex
Sulfure discutitur sacro, quàm tuque domusque?
An quia non fibris ovium Ergennâque jubente
Triste jaces lucis evitandumque bidental,
Idcirco stolidam præbet tibi vellere barbam
Jupiter? aut quidnam est, quâ tu mercede deorum
Emeris auriculas ? pulmone et lactibus unctis?
Ecce avia, aut metuens divûm matertera, cunis
Exemit puerum, frontemque atque uda labella
Infami digito et lustralibus ante salivis
Expiat, urentes oculos inhibere perita.
Tunc manibus quatit, et spem macram supplice voto
Nunc Licinî in campos, nunc Crassi mittit in ædes.
Hunc optent generum rex et regina! puellæ
Hunc rapiant! quicquid calcaverit hic, rosa fiat!
Ast ego nutrici non mando vota: negato,
Jupiter, hæc illi, quamvis te albata rogârit.
Poscis opem nervis corpusque
fidele senectæ.
Esto, age: sed grandes patinæ tucetaque crassa
Annuere his Superos vetuêre, Jovemque morantur.
Rem struere exoptas cæso bove, Mercuriumque
Arcessis fibra: Da fortunare penates!
Da pecus, et gregibus fœtum! quo, pessime, pacto,
Tot tibi quum in flammis junicum omenta liquescant?
Et tamen hic extis et opimo vincere ferto
|