15

Ore teres modico, pallentes radere mores
Doctus, et ingenuo culpam defigere lude.
Hinc trahe, quæ dicas, mensamque relinque Mycenis
Cum capite et pedibus, plebeiaque prandia nôris.

Non equidem hoc studeo, bullatis ut mihi nugis
Pagina turgescat, dare pondus idonea fumo.
Secreti loquimur. Tibi nunc, hortante Camœnâ,
Excutienda damus præcordia: quantaque nostræ
Pars tua sit, Cornute, animæ, tibi, dulcis amice,
Ostendisse juvat. Pulsa, dignoscere cautus,
Quid solidum crepet, et pictæ tectoria linguæ.
His ego centenas ausim deposcere voces,
Ut, quantùm mihi te sinuoso in pectore fixi,
Voce traham purâ, totumque hoc verba resignent,
Quod latet arcanâ non enarrabile fibrâ.

Quum primùm pavido custos mihi purpura cessit,
Bullaque succinctis laribus donata pependit;
Quum blandi comites, totâque impune Suburâ
Permisit sparsisse oculos jam candidus umbo;
Quumque iter ambiguum est, et vitæ nescius error
Diducit trepidas ramosa in compita mentes:
Me tibi supposui. Teneros tu suscipis annos
Socratico, Cornute, sinu. Tunc fallere solers
Apposita intortos ostendit regula mores;
Et premitur ratione animus, vincique laborat,
Artificemque tuo ducit sub pollice vultum.
Tecum etenim longos memini consumere soles,
Et tecum primas epulis decerpere noctes.

20

25

30

35

40

Unum opus et requiem pariter disponimus ambo,
Atque verecundâ laxamus seria mensâ.

Saturnumque gravem nostro Jove frangimus unà.

Nescio quod certè est, quod me tibi temperat, astrum.
Mille hominum species, et rerum discolor usus.
Velle suum cuique est, nec voto vivitur uno
Mercibus hic Italis mutat sub sole recenti
Rugosum piper, et pallentis grana cumini:
Hic satur irriguo mavult turgescere somno:
Hic Campo indulget: hunc alea decoquit: ille

In Venerem est putris: sed quum lapidosa cheragra

Fregerit articulos, veteris ramalia fagi:

Tunc crassos transîsse dies, lucemque palustrem,
Et sibi jam seri vitam ingemuêre relictam.

'Quid? quasi magnum,

At te nocturnis juvat impallescere chartis.
Cultor enim juvenum purgatas inseris aures
Fruge Cleantheâ. Petite hinc, juvenesque senesque,
Finem animo certum, miserisque viatica canis.
'Cras hoc fiet.' Idem cras fiet.
Nempe diem donas?' Sed quum lux altera venit,
Jam cras hesternum consumpsimus: ecce aliud cras
Egerit hos annos, et semper paulùm erit ultrà.
Nam quamvis prope te, quamvis temone sub uno
Vertentem sese, frustrà sectabere canthum,

Libertate opus est, non hâc, quam ut quisque Velinâ

60

65

70

Quum rota posterior curras, et in-axe secundo.

Publius emeruit, scabiosum tesserulâ far

Possidet. Heu steriles veri, quibus una Quiritem

75

Vertigo facit! Hic Dama est non tressis agaso,
Vappa et lippus, et in tenui farragine mendax:
Verterit hunc dominus, momento turbinis exit

Marcus Dama. Papæ! Marco spondente, recusas
Credere tu nummos? Marco sub judice palles?
Marcus dixit: ita est. Assigna, Marce, tabellas.
Hæc mera libertas: hoc nobis pilea donant.

80

'An quisquam est alius liber, nisi ducere vitam

Cui licet, ut voluit? licet, ut volo, vivere: non sim
Liberior Bruto? Mendosè colligis, inquit

85

Stoïcus hic, aurem mordaci lotus aceto.

Hoc reliquum accipio: licet illud et ut volo tolle.
• Vindictâ postquam meus a prætore recessi,
Cur mihi non liceat, jussit quodcunque voluntas,
Excepto, si quid Masurî rubrica vetavit?'

Disce! sed ira cadat naso rugosaque sanna,
Dum veteres avias tibi de pulmone revello.
Non prætoris erat stultis dare tenuia rerum
Officia, atque usum rapidæ permittere vitæ.
Sambucam citiùs caloni aptaveris alto.

90

95

Stat contrà ratio, et secretam gannit in aurem,
Ne liceat facere id, quod quis vitiabit agendo.

Publica lex hominum naturaque continet hoc fas

Ut teneat vetitos inscitia debilis actus.

Diluis helleborum, certo compescere puncto

100

Nescius examen? vetat hoc natura medendi.
Navem si poscat sibi peronatus arator

Luciferi rudis, exclamet Melicerta perîsse
Frontem de rebus. Tibi recto vive: e talo
Ars dedit? et veri speciem dignoscere calles,
Ne qua subærato mendosum tinniat auro?
Quæque sequenda forent, et quæ vitanda vicissim
Illa priùs cretâ, mox hæc carbone, notâsti?
Es modicus voti? presso lare? dulcis amicis?
Jam nunc astringas, jam nunc granaria laxes?
Inque luto fixum possis transscendere nummum,
Nec glutto sorbere salivam Mercurialem?

Hæc mea sunt, teneo, quum verè dixeris, esto
Liberque ac sapiens, prætoribus ac Jove dextro.
Sin tu, quum fueris nostræ paulò antè farinæ,
Pelliculam veterem retines, et fronte politus
Astutam vapido servas sub pectore vulpem :
Quæ dederam suprà, repeto, funemque reduco.
Nil tibi concessit ratio: digitum exsere, peccas.
Et quid tam parvum est? sed nullo thure litabis,
Hæreat in stultis brevis ut semuncia recti.
Hæc miscere nefas: nec, quum sis cætera fossor,
Tres tantùm ad numeros satyri moveare Bathylli.
'Liber ego.' Unde datum hoc sumis, tot subdite rebus ?
An dominum ignoras, nisi quem vindicta relaxat?

'I, puer, et strigiles Crispini ad balnea defer:'

Si increpuit, cessas nugator?' servitium acre

Te nihil impellit: nec quidquam extrinsecus intrat,
Quod nervos agitet: sed si intus et in jecore ægro
Nascantur domini: quî tu impunitior exis,

Atque hic, quem ad strigiles scutica et metus egit herilis?
Mane piger stertis: Surge, inquit avaritia: eia
Surge. Negas: instat: Surge, inquit.

105

110

115

120

125

130

Non queo.' Surge.

'Et quid agam?' Rogitas? saperdas advehe Ponto,
Castoreum, stuppas, ebenum, thus, lubrica Coa.
Tolle recens primus piper e sitiente camelo.
Verte aliquid: jura. 'Sed Jupiter audiet.' Eheu!
Baro, regustatum digito terebrare salinum
Contentus perages, si vivere cum Jove tendis.

135

Jam pueris pellem succinctus et cenophorum aptas:
Ociùs ad navem: nihil obstat, quin trabe vastâ
Ægæum rapias, nisi solers luxuria antè

140

Seductum moneat: Quò deinde, insane, ruis? quò?
Quid tibi vis? calido sub pectore mascula bilis
Intumuit, quam non exstinxerit urna cicuta?

145

Tun' mare transsilias? tibi, tortâ cannabe fulto,
Cœna sit in transtro? Veientanumque rubellum
Exhalet vapidâ læsum pice fissilis obba?

Quid petis? ut nummi, quos hîc quincunce modesto
Nutrieras, pergant avidos sudare deunces?
Indulge genio, carpamus dulcia: nostrum est,
Quod vivis cinis et manes et fabula fies.

Vive memor leti: fugit hora: hoc, quod loquor, inde est.
En quid agis? duplici in diversum scinderis hamo:
Hunccine an hunc sequeris? subeas alternus oportet
Ancipiti obsequio dominos; alternus oberres.
Nec tu, quum obstiteris semel, instantique negâris
Parere imperio, Rupi jam vincula, dicas.

Nam et luctata canis nodum abripit: attamen illi,
Quum fugit, a collo trahitur pars longa catena.

Dave, citò, hoc credas jubeo, finire dolores
Præteritos meditor: (crudum Chærestratus unguem
Abrodens ait hæc.) an siccis dedecus obstem
Cognatis? an rem patriam rumore sinistro

Limen ad obscænum frangam, dum Chrysidis udas
Ebrius ante fores exstinctâ cum face canto?
Euge, puer, sapias: dîs depellentibus agnam
Percute. Sed censen', plorabit, Dave, relicta?
Nugaris soleâ puer objurgabere rubrâ.

Ne trepidare velis, atque arctos rodere casses.

Nunc ferus et violens: at, si vocet, haud mora, dicas,

Quidnam igitur faciam? ne nunc, quum accersor, et ultro
Supplicat, accedam? si totus et integer illinc

150

155

160

165

70

Exieras, ne nunc.' Hic, hic, quem quærimus, hic est:

Non in festucâ, lictor quam jactat ineptus.

175

Jus habet ille sui palpo, quem ducit hiantem

Cretata ambitio? Vigila, et cicer ingere largè

Rixanti populo, nostra ut Floralia possint

Aprici meminisse senes. Quid pulchrius?—At quum

Herodis venêre dies, unctâque fenestrâ

180

Dispositæ pinguem nebulam vomuêre lucernæ,

Portantes violas, rubrumque amplexa catinum
Cauda natat thynni, tumet alba fidelia vino:
Labra moves tacitus, recutitaque sabbata palles.
Tunc nigri lemures, ovoque pericula rupto :
Hinc grandes Galli, et cum sistro lusca sacerdos,
Incussêre deos inflantes corpora, si non
Prædictum ter mane caput gustaveris allî

185

Dixeris hæc inter varicosos centuriones: Continuò crassum ridet Vulfenius ingens, Et centum Græcos curto centusse licetur.

SATIRA VI.

AD CESIUM BASSUM.

ADMOVIT jam bruma foco te, Basse, Sabino?
Jamne lyra et tetrico vivunt tibi pectine chordæ?
Mire opifex numeris veterum primordia rerum,
Atque marem strepitum fidis intendisse Latina:
Mox juvenes agitare jocos, et pollice honesto
Egregius lusisse senes. Mihi nunc Ligus ora
Intepet, hybernatque meum mare, quâ latus ingens
Dant scopuli, et multâ littus se valle receptat.
Lunai portum est operæ cognoscere, cives.
Cor jubet hoc Ennî, postquam destertuit esse
Mæonides Quintus pavone ex Pythagoreo.
Hîc ego securus vulgi, et quid præparet Auster
Infelix pecori, securus et, angulus ille
Vicini nostro quia pinguior: etsi adeò omnes
Ditescant orti pejoribus, usque recusem

190

5

10

15

Curvus ob id minui senio, aut cœnare sine uncto

Et signum in vapidâ naso tetigisse lagenâ.
Discrepet his alius. Geminos, horoscope, varo
Producis genio. Solis natalibus est qui

ingat olus siccum muriâ vafer in calice emptâ,
Ipse sacrum irrorans patinæ piper: hic bona dente
Grandia magnanimus peragit puer. Utar ego, utar;
Nec rhombos ideo libertis ponere lautus,
Nec tenuem solers turdarum nôsse salivam.
Messe tenus propriâ vive, et granaria, fas est,

Emole. Quid metuas? occa, et seges altera in herbâ est
Ast vocat officium: trabe ruptâ Bruttia saxa

Prêndit amicus inops, remque omnem surdaque vota
Condidit Ionio jacet ipse in littore, et unâ
Ingentes de puppe dei, jamque obvia mergis
Costa ratis laceræ. Nunc et de cespite vivo
Frange aliquid, largire inopi, ne pictus oberret
Curuleâ in tabulâ. 'Sed cœnam funeris hæres
Negliget iratus, quòd rem curtaveris: urnæ

20

25

30