10 λοιπῆς καὶ ἐφεξῆς περιοδείας, τὰ καθ ̓ ἕκαστα δ ̓ ἑξῆς λέγωμεν, ἀπὸ τῆς Φωκίδος ἀρξάμενοι. 2. Ταύτης δ ̓ ἐπιφανέσταται δύο πόλεις Δελφοί τε καὶ Ελάτεια· Δελφοὶ μὲν διὰ τὸ ἱερὸν τοῦ Πυθίου Απόλλωνος 5 καὶ τὸ μαντεῖον ἀρχαῖον ὄν, εἴ γε Αγαμέμνων ἀπ' αὐτοῦ χρηστηριάσασθαι λέγεται ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ· ὁ γὰρ κιθαρῳδὸς ᾄδων εἰσάγεται νεῖκος Ὀδυσσῆος καὶ † Πηληιαδέω ἄνακτος, ὡς ποτε δηρίσαντο· ἄναξ δ ̓ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων ὡς γὰρ οἱ χρείων μυθήσατο Φοίβος Απόλλων Πυθοῖ· Δελφοὶ μὲν δὴ διὰ ταῦτα, Ελάτεια δέ, ὅτι πασῶν μεγίστη τῶν ἐνταῦθα πόλεων καὶ ἐπικαιριωτάτη διὰ τὸ ἐπικεῖσθαι τοῖς στε15 τοῖς καὶ τὸν ἔχοντα ταύτην ἔχειν τὰς εἰσβολὰς τὰς εἰς τὴν Φωκίδα καὶ τὴν Βοιωτίαν. ὄρη γάρ ἐστιν Οἰταῖα πρώτον, ἔπειτα τὰ τῶν Λοκρῶν καὶ τῶν Φωκέων, οὐ πανταχοῦ στρατοπέδοις βάσιμα τοῖς ἐκ Θετταλίας ἐμβάλλουσιν, ἀλλ ̓ ἔχει παρόδους στενὰς μέν, ἀφωρισμένας δέ, ἃς αἱ παρακείμεναι πό20 λεις φρουροῦσιν· ἁλουσῶν δ ̓ ἐκείνων κρατεῖσθαι συμβαίνει καὶ τὰς παρόδους. ἐπεὶ δ ̓ ἡ τοῦ ἱεροῦ ἐπιφάνεια τοῦ ἐν Δελφοῖς ἔχει πρεσβεῖον, καὶ ἅμα ἡ θέσις τῶν χωρίων ἀρχὴν ὑπαγορεύει φυσικήν (ταῦτα γάρ ἐστι τὰ ἑσπεριώτατα μέρη τῆς Φωκίδος), ἐντεῦθεν ἀρκτέον. 25 3. Εἴρηται δ ̓, ὅτι καὶ ὁ Παρνασσὸς ἐπὶ τῶν ἑσπερίων ὅρων ἵδρυται τῆς Φωκίδος. τούτου δὴ τὸ μὲν πρὸς δύσιν 1. περιοδίας Α. λέγομεν codd. Cas. corr.: confr. XIV, 668. τερα 7. C. 418 Α. 640 πλευρὸν οἱ Λοκροί κατέχουσιν οἱ Ὀζόλαι, τὸ δὲ νότιον οἱ Δελφοί, πετρώδες χωρίον, θεατροειδές, κατὰ κορυφὴν ἔχον τὸ μαντεῖον καὶ τὴν πόλιν, σταδίων ἑκκαίδεκα κύκλον πληροῦσαν. ὑπέρκειται δ ̓ αὐτῆς ἡ Λυκώρεια, ἐφ ̓ οὗ τόπου πρότερον ἵδρυντο οἱ Δελφοὶ ὑπὲρ τοῦ ἱεροῦ· νῦν δ ̓ ἐπ ̓ αὐτῷ οἰκοῦσι περὶ τὴν 5 κρήνην τὴν Κασταλίαν. προκεῖται δὲ τῆς πόλεως ἡ Κίρφις ἐκ τοῦ νοτίου μέρους, ὄρος ἀπότομον, νάπην ἀπολιπόν μεταξύ, δι' ἧς ὁ Πλεῖστος διαρρεῖ ποταμός. ὑποπέπτωκε δὲ τῇ Κέρφι πόλις ἀρχαία Κίρρα, ἐπὶ τῇ θαλάττῃ ἱδρυμένη, ἀφ ̓ ἧς ἀνάβασις εἰς Δελφοὺς ὀγδοήκοντά που σταδίων· ἵδρυται δ ̓ ἀπ- 10 αντικρύ Σικυώνος. πρόκειται δὲ τῆς Κίρρας τὸ Κρισαῖον πεδίον εὔδαιμον. πάλιν γὰρ ἐφεξῆς ἐστιν ἄλλη πόλις, Κρῖσα, ἀφ ̓ ἧς ὁ κόλπος Κρισαῖος· εἶτα Αντίκυρα, ὁμώνυμος τῇ κατὰ τὸν Μαλιακὸν κόλπον καὶ τὴν Οἴτην. καὶ δή φασιν ἐκεῖ τὸν ἑλλέβορον φύεσθαι τὸν ἀστεῖον, ἐνταῦθα δὲ σκευάζεσθαι βέλ- 15 τιον, καὶ διὰ τοῦτο ἀποδημεῖν δεῦρο πολλούς, καθάρσεως καὶ θεραπείας χάριν γίνεσθαι γάρ τι σησαμοειδὲς φάρμακον ἐν τῇ Φωκικῇ, μεθ ̓ οὗ σκευάζεσθαι τὸν Οἰταῖον ἑλλέβορον. 1. πλευρὸν Ι. 3. πληροῦσα α (in sched. aggl.) cghilno (de Bl non satis constat): Cas. corr. 4. λυκωρία Α, sed et sup. i sec. m. add. et acc. mut. 5. περὶ] παρὰ 2 Pleth. 6. καστάλου Ι. κιρφὶς Ah. 7. ἀπολεῖπον Α, sed ut et ών (sic) sec. m. sup. add., ἀπολιπον Bil ald. 8. Πλειστὸς Tzsch. Cor. atque ὀξυτόνως hoc nomen extulisse accolas tradit Schol. Apollon. II, 713. Etym. M. p. 676; eumque accentum fluvii nomini in universum vindicant Cyrillus de differentiis verborum: alterum tamen codd. exhibent constanter fere apud alios quoque scriptores, ac tuetur Herodiani auctoritas in Etym. Μ. 1. 1.: cf. quae ibidem disputantur s. v. Ρείτης p. 703, 12. Lobeck. Paral. p. 350. κέρφι, et et sup. alterum i sec. m. add., 4 κίρφει Ε edd. inde a Xyl. fortasse recte. 11. πρόκειται, et προς sec. m. sup. add., A πρόσκειται 3 Pleth. Eust. ad Il. Β, 526, p. 273, 32 R. Tzsch. Cor. τῆς κίρρας, sed τῇ et poᾳ sec. m. sup. add., Α τῇ κίρρα BEgl Pleth. κρίσσου Ι κρισσαῖον codd. πέδον α (in sched. aggl.) cghin. κρίσσα codd. (sed a in sched. aggl.) edd. alterum σ sec. m. add., 4 κρισσαῖος codd. reliqui edd. Ε(?)η (sed sec. m. add. ἀντίχυρα) o edd. 14. τον ante Μαλιακὸν om. E. μαλιεὸν Ι. ἐκεῖ, et sec. m. ἔνθα φὰ (sic) sup. add., A. 18. λακωνικῇ, et post add. φωκικῇ, η Οιταῖον] μαλιακὸν Pleth. Eust. 1. c. Tzsch. Cor. aggl.) edd. edd. reliqui (a in sched. 12. γάρ] δ' ΒΕ 13. κρισαῖος, et ἀντίκιρρα 4. Αὕτη μὲν οὖν συμμένει, ἡ δὲ Κίρρα καὶ ἡ Κρίσα κατε σπάσθησαν, ἡ μὲν ὕστερον ὑπ ̓ Εὐρυλόχου τοῦ Α. 641 Θετταλοῦ κατὰ τὸν Κρισαῖον πόλεμον· εὐτυχήσαντες γὰρ οἱ Κρισαῖοι διὰ τὰ ἐκ τῆς Σικελίας καὶ τῆς Ἰταλίας τέλη, πι 5 κρῶς ἐτελώνουν τοὺς ἐπὶ τὸ ἱερὸν ἀφικνουμένους καὶ παρὰ τὰ C. 419 προστάγματα τῶν Ἀμφικτυόνων. τὰ δ ̓ αὐτὰ καὶ τοῖς Ἀμφισ σεῦσι συνέβη· Λοκρῶν δ ̓ εἰσὶν οὗτοι τῶν Ὀζολῶν. ἐπελθόντες γὰρ καὶ οὗτοι τήν τε Κρῖσαν ἀνέλαβον, καὶ τὸ πεδίον τὸ ὑπὸ τῶν Ἀμφικτυόνων ἀνιερωθεν αὖθις κατεγεώργουν, καὶ χείρους 10 ἦσαν περὶ τοὺς ξένους τῶν πάλαι Κρισαίων. καὶ τούτους οὖν ἐτιμωρήσαντο οἱ Ἀμφικτύονες, καὶ τῷ θεῷ τὴν χώραν ἀπέδο σαν. ωλιγώρηται δ ̓ ἱκανῶς καὶ τὸ ἱερόν, πρότερον δ ̓ ὑπερβαλ 1. κρίσα A constanter, κρίσσα Bkl edd. De his formis v. Εust. ad Il. B, 526 p. 273, 27 R. 2. Post ἡ μὲν cum manifesto quaedam interciderint, in marg. n add, haec: ἡ μὲν πρότερον ὑπὸ κρισθαίων, αὐτὴ δ ̓ ἡ κρίσσα, quae in verborum seriem recepta sunt in o et ald. ita, ut pro κρισθαίων legatur κρισσαίων in illo, κρισσαίου in hac, simul incommodissime subiungantur verba ἡ δ ̓ ὕστερον. Commodior Plethonis est scriptura: ἡ μὲν πρότερον ὑπὸ κρισσαίων αὐτὴ δ ̓ ἡ κρίσσα ὕστε ρον, quam rec. Tzsch. Cor. Illud tamen Crissaeorum bellum, quod nemo antiquorum novit, interpolatori debetur, nec diutius curandum est. Sed quid Strabo ipse scripserit, eo difficilius est divinare, quod Cirrhae et Crissae res mire confudit, et ad Crissam retulit quae ex reliquorum scriptorum testimonio ad Cirrham referenda sunt: cf. imprimis Callisthen. ap. Athen, XIII P. 560 C. Schol. Pind. Prolegg. ad Pyth. Suspicari possis: ἡ μὲν πρότερον ὑπὸ Σόλωνος, ἡ δ ̓ ὕστερον κτλ. coll. Paus. X, 37, 5. Polyaen. III, 5 Frontin. Strat. III, 7: sed incertissima haec sunt. Mirifica est Guarini interpretatio: illa quidem ad sinum Crisseum, Crissa vero postea sub Eurilocho etc.` 3. κρισσαῖον codd. (α in sched. aggl.) edd. et sic constanter. πόλεμον] κόλπον m. 4. κρίσ σοι 1 κρισαῖοι, et alterum σ sec. m. add., A. 5. παρὰ] περὶ α (in sched. aggl.) gn (sed in hoc παρὰ sup. add.) ο. 8. και om. Βι κρίσαν 4 κρίσσαν Bl edd. 10. παρὰ τοὺς ξένους sec. m. add. in marg. A. κρισαίων, et σ sec. m. sup. add., Α. ριν codd. exc. 4, in quo tamen et ipso sec. m. χάριν scripsit in sched. aggl., sed sub ea verum superest pr. m. scriptum: idem Xyl. interpretatione iam expresserat Casaubonusque recipiendum censuerat. 12. νῦν μὲν οὖν ante ὠλιγώρηται add. Β (sec. m. ut opinor) kno Pleth. edd. δ ̓ ἱκανῶς] δ ̓ ἱκα πῶς η δ ̓ πῶς ο πως Pleth. Tzsch. Cor. καὶ ald. - 11. χά λόντως ....· δηλοῦσι δ' οἵ τε θησαυροί, οὓς καὶ δῆμοι καὶ δυνάσται κατεσκεύασαν, εἰς οὓς καὶ χρήματα ἀνετίθεντο καθιε ρωμένα καὶ ἔργα τῶν ἀρίστων δημιουργῶν, καὶ ὁ ἀγὼν ὁ Πυθικὸς καὶ τὸ πλῆθος τῶν ἱστορουμένων χρησμών. 5. Φασὶ δ ̓ εἶναι τὸ μαντεῖον ἄντρον κοῖλον κατὰ βάθους, ο οὐ μάλα εὐρύστομον, ἀναφέρεσθαι δ ̓ ἐξ αὐτοῦ πνεῦμα ἐνθου σιαστικόν, ὑπερκεῖσθαι δὲ τοῦ στομίου τρίποδα υψηλόν, ἐφ ̓ ὃν τὴν Πυθίαν ἀναβαίνουσαν, δεχομένην τὸ πνεῦμα, ἀποθε‐ Α. 642 σπίζειν ἔμμετρά τε καὶ ἄμετρα· ἐντείνειν δὲ καὶ ταῦτα εἰς μέ τρον ποιητάς τινας ὑπουργοῦντας τῷ ἱερῷ. πρώτην δὲ Φημο- 10 νόην γενέσθαι φασὶ Πυθίαν, κεκλῆσθαι δὲ καὶ τὴν προφῆτιν οὕτω καὶ τὴν πόλιν ἀπὸ τοῦ πυθέσθαι, ἐκτετάσθαι δὲ τὴν πρώτην συλλαβήν, ὡς ἐπὶ τοῦ ἀθανάτου καὶ ἀκαμάτου καὶ διακόνου. *ἡ μὲν οὖν ἐπίνοια αὕτη τῆς τε τῶν πόλεων κτίσεως καὶ τῆς τῶν κοινῶν ἱερῶν ἐκτιμήσεως. καὶ γὰρ κατὰ 15 πόλεις συνήεσαν καὶ κατὰ ἔθνος, φυσικῶς κοινωνικοὶ ὄντες, καὶ ἅμα τῆς παρ' ἀλλήλων χρείας χάριν, καὶ εἰς τὰ ἱερὰ τὰ κοινὰ ἀπήντων διὰ τὰς αὐτὰς αἰτίας, ἑορτὰς καὶ πανηγύρεις συντελοῦντες. φιλικὸν γὰρ πᾶν τὸ τοιοῦτον, ἀπὸ τῶν ὁμοτραπέζων ἀρξάμενον καὶ ὁμοσπόνδων καὶ ὁμοροφίων. ὅσῳ δὲ 20 - 5. βά om. Pleth. Tzsch. Cor. aggl.) cgh. 19. το om. Bl ald. κοινωνητικοὶ α (in sched 20. ὁμωροφίων ο: cf. Lob. ad πλεῖον καὶ ἐκ πλειόνων ἐπεδήμει, τοσῷδε μεῖζον καὶ τὸ ὄφε λος ἐνομίζετο. * 6. Ἡ μὲν οὖν ἐπὶ τὸ πλεῖον τιμὴ τῷ ἱερῷ τούτῳ διὰ τὸ χρηστήριον συνέβη, δόξαντι ἀψευδεστάτῳ τῶν πάντων ὑπάρ 5 ξαι, προσέλαβε δέ τι καὶ ἡ θέσις τοῦ τόπου. τῆς γὰρ Ἑλλάδος ἐν μέσῳ πώς ἐστι τῆς συμπάσης, τῆς τε ἐντὸς Ἰσθμοῦ καὶ τῆς ἐκτός, ἐνομίσθη δὲ καὶ τῆς οἰκουμένης, καὶ ἐκάλεσαν τῆς γῆς ὀμφαλόν, προσπλάσαντες καὶ μῦθον, ὅν φησι Πίνδα ρος, ὅτι συμπέσοιεν ἐνταῦθα οἱ ἀετοὶ οἱ ἀφεθέντες ὑπὸ τοῦ 10 Διός, ὁ μὲν ἀπὸ τῆς δύσεως, ὁ δ ̓ ἀπὸ τῆς ἀνατολῆς, οἱ δὲ κόρακάς φασι. δείκνυται δὲ καὶ ὀμφαλός τις ἐν τῷ ναῷ τε ταινιωμένος καὶ ἐπ ̓ αὐτῷ αἱ δύο εἰκόνες του μύθου. 7. Τοιαύτης δὲ τῆς εὐκαιρίας οὔσης τῆς περὶ τοὺς Δελφούς, συνῄεσάν τε ῥᾳδίως ἐκεῖσε, μάλιστα δ' οἱ ἐγγύθεν, καὶ 15 δὴ καὶ τὸ Ἀμφικτυονικὸν σύστημα ἐκ τούτων συνετάχθη, περί τε τῶν κοινῶν βουλευσόμενον καὶ τοῦ ἱεροῦ τὴν ἐπιμέλειαν ἕξον κοινοτέραν, ἅτε καὶ χρημάτων ἀποκειμένων πολλῶν καὶ ἀναθημάτων, φυλακῆς καὶ ἁγιστείας δεομένων μεγάλης. τὰ πάλαι μὲν οὖν ἀγνοεῖται, Ακρίσιος δὲ τῶν μνημονευομένων 20 πρώτος διατάξαι δοκεῖ τὰ περὶ τοὺς Ἀμφικτύονας καὶ πόλεις ἀφορίσαι τὰς μετεχούσας τοῦ συνεδρίου καὶ ψῆφον ἑκάστη δοῦναι, τῇ μὲν καθ ̓ αὑτήν, τῇ δὲ μεθ ̓ ἑτέρας ἢ μετὰ πλειόνων, ἀποδεῖξαι δὲ καὶ τὰς Ἀμφικτυονικὰς δίκας, ὅσαι πόλεσι πρὸς πόλεις εἰσίν· ὕστερον δ ̓ ἄλλαι πλείους διατάξεις γεγόνα25 σιν, ἕως κατελύθη καὶ τοῦτο τὸ σύνταγμα, καθάπερ τὸ τῶν Ἀχαιῶν. αἱ μὲν οὖν πρῶται δυοκαίδεκα συνελθεῖν λέγονται 1. πλείων codd. Tzsch, mut.: πλείω Cor. ἐπιδημεῖ codd. et ἐπι δημοῖεν add. in n; Cor. mut., quae medicina lenior est, quam quod in proximis proponit Tzsch. νομίζεται. τοσῷδε, ει ὅσω sec. m. sup. add., Α ὅσω δὲ g. 3. πλεῖστον ald. 5. προσελάβετο Bll. τῆς ante Ελλάδος om. Ε. 19. μνηστευομένων inter versus sec. m. add. in A: idem primum scriptum fuerat in E, deinde eadem manu correctum; μνησθευομένων k ex corr. 21. μετασχούσας ald. μετε22. τῇδε δὲ μετὰ πλειόνων Ε. censet Grosk. 25. 26. β καὶ δέκα (sic) ξούσας Pleth, μεθεξούσας Tzsch. Cor. Strabo. II. 18 |