ἅπασαν ὡς ἐγγυτάτω δίχα τὴν λεχθεῖσαν γῆν, μέγιστος τῶν Α. 443 κατὰ τὴν Εὐρώπην ποταμῶν, ῥέων πρὸς νότον κατ ̓ ἀρχάς, εἶτ ̓ ἐπιστρέφων εὐθὺς ἀπὸ τῆς δύσεως ἐπὶ τὴν ἀνατολὴν καὶ τὸν Πόντον. ἄρχεται μὲν οὖν ἀπὸ τῶν Γερμανικῶν ἄκρων τῶν ἑσπερίων, πλησίον δὲ καὶ τοῦ μυχοῦ τοῦ Ἀδριατικοῦ, διέχων αὐτοῦ περὶ χιλίους σταδίους· τελευτᾷ δ ̓ εἰς τὸν Πόντον οὐ πολὺ ἄποθεν τῶν τοῦ Τύρα καὶ τοῦ Βορυσθένους ἐκβολῶν, ἐκκλίνων πως πρὸς ἄρκτους. προσάρκτια μὲν οὖν ἐστι τῷ Ἴστρῳ τὰ πέραν τοῦ Ῥήνου καὶ τῆς Κελτικῆς· ταῦτα δ ̓ ἐστὶ τά τε Γαλα τικὰ ἔθνη καὶ τὰ Γερμανικὰ μέχρι Βασταρνῶν καὶ Τυρεγετών 10 καὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Βορυσθένους, καὶ ὅσα μεταξὺ τούτου καὶ Τανάιδος καὶ τοῦ στόματος τῆς Μαιώτιδος εἴς τε την μεσό γαιαν ἀνατείνει μέχρι τοῦ ὠκεανοῦ καὶ τῇ Ποντικῇ κλύζεται θαλάττῃ· μεσημβρινὰ δὲ τά τε Ἰλλυρικὰ καὶ τὰ Θρᾴκια, καὶ ὅσα τούτοις ἀναμέμικται τῶν Κελτικῶν ἤ τινων ἄλλων, μέχρι 15 τῆς Ἑλλάδος. λέγομεν δὲ πρῶτον περὶ τῶν ἐκτὸς τοῦ Ἴστρου· πολὺ γὰρ ἁπλούστερα τῶν ἐπὶ θάτερα μερῶν ἐστιν. C. 290 2. Εὐθὺς τοίνυν τὰ πέραν τοῦ Ῥήνου μετὰ τοὺς Κελτοὺς πρὸς τὴν ἕω κεκλιμένα Γερμανοὶ νέμονται, μικρὸν ἐξαλλάττοντες τοῦ Κελτικοῦ φύλου τῷ τε πλεονασμῷ τῆς ἀγριότητος καὶ 20 τοῦ μεγέθους καὶ τῆς ξανθότητος, τἆλλα δὲ παραπλήσιοι καὶ μορφαῖς καὶ ἤθεσι καὶ βίοις ὄντες, οἵους εἰρήκαμεν τοὺς Κελ Α. 444 τούς. διὸ δίκαιά μοι δοκοῦσι Ῥωμαῖοι τοῦτο αὐτοῖς θέσθαι τοὔνομα, ὡς ἂν γνησίους Γαλάτας φράζειν βουλόμενοι γνήσιοι γὰρ οἱ Γερμανοὶ κατὰ τὴν Ῥωμαίων διάλεκτον. 3. εὐθὺς] αὖθις Cor. 5. 1. ἐγγυτάτω. Α ac sic plerumque. 24. τὸ ὄνομα Ε. 25 3. Ἔστι δὲ τὰ μὲν πρῶτα μέρη τῆς χώρας ταύτης τὰ προς τῷ Ῥήνῳ μέχρι τῶν ἐκβολῶν ἀπὸ τῆς πηγῆς ἀρξαμένοις· σχεδὸν δέ τι καὶ τοῦτ ̓ ἔστι τὸ ἑσπέριον τῆς χώρας πλάτος, ἡ που ταμία πᾶσα. ταύτης δὲ τὰ μὲν εἰς τὴν Κελτικὴν μετήγαγον 5 Ῥωμαῖοι, τὰ δ ̓ ἔφθη μεταστάντα εἰς τὴν ἐν βάθει χώραν, και θάπερ Μαρσοί· λοιποὶ δ ̓ εἰσὶν ὀλίγοι καὶ τῶν Σουγάμβρων μέρος. μετὰ δὲ τοὺς παραποταμίους αλλά ἐστιν ἔθνη τὰ με ταξὺ τοῦ Ῥήνου καὶ τοῦ Ἄλβιος ποταμοῦ, ὃς παράλληλός πως ἐκείνῳ ῥεῖ πρὸς τὸν ὠκεανόν, οὐκ ἐλάττω χώραν διεξιών ἤπερ 10 ἐκεῖνος. εἰσὶ δὲ μεταξὺ καὶ ἄλλοι ποταμοὶ πλωτοὶ (ὧν ἐν τῷ Αμασίᾳ Δρούσος Βρουκτέρους κατεναυμάχησε), ρέοντες ὡσαύ τως ἀπὸ νότου πρὸς βορρᾶν καὶ τὸν ὠκεανόν. ἐξῆρται γὰρ ἡ χώρα προς νότον καὶ συνεχῆ ταῖς Αλπεσι ποιεῖ ράχιν τινὰ πρὸς ἕω τεταμένην, ὡς ἂν μέρος οὖσαν τῶν Αλπεων· καὶ δὴ 15 καὶ ἀπεφήναντό τινες οὕτως διά τε τὴν λεχθεῖσαν θέσιν καὶ διὰ τὸ τὴν αὐτὴν ὕλην ἐκφέρειν· οὐ μὴν ἐπὶ τοσοῦτό γε ὕψος ἀνίσχει τὰ ταύτῃ μέρη. ἐνταῦθα δ ̓ ἐστὶν ὁ Ἑρκύνιος δρυμὸς καὶ Α. 445 τὰ τῶν Σοήβων ἔθνη, τὰ μὲν οἰκοῦντα ἐντὸς τοῦ δρυμοῦ, κα θάπερ τὰ τῶν Κοαδούων· ἐν οἷς ἐστι καὶ τὸ Βουίαιμον, τὸ 3. δέ τι] δ ̓ ἔτι 4 δέ τοι ald. τοῦτό ἐστι edd. 4. τὰ ἔθνη ante và μèv excidisse crediderim, quae cum intelligi necessario debeant, subaudiri tamen h. 1. non possunt. 5. μεταναστάντα, quod in ald. exstat, Tzsch. ad codicum scripturam mutavit, Cor. restituit: cf. V, 213 in. 6. σουγάβρων A, erasa tamen inter a et β litera. 9. ἤπερ] 12. βοράν C. εἴπερ C. ἐξήρτηται codd. Tzsch. corr. ex Cas. coni. 14. οὖσα codd. Xyl. corr. 16. τοσοῦτόν γε edd. 17. ταύτης ald. — ἑρκύνιος Ο. 18. σάμων Cl. 19. καθάπου ald. κολδούων codd. Tzsch. Cor. κολδούλων ald. κουάδων scribendum censuit Cluver. (Germ. ant. III, c. 31 p. 119), cui usque eo adsentiri non dubitavi, ut A in A mutarem: de Quadis enim hic agi manifestum est. In reliqua autem nominis forma nihil est, quo offendamur. Quae si vera sunt, non minus probanda erit altera Cluverii coniectura, verba καθάπερ τὰ τῶν Κοαδούων ab hoc loco, quo male videntur esse illata (v. Praef. p. Lxxxvi), post verba τὰ δὲ ἐκτὸς τοῦ δρυμοῦ, quae infra leguntur, transferentis. Etenim neque Quadi intra silvam Hercyniam habitabant, neque Boiohaemum in eorum finibus situm erat. arridet vehementer, quod idem Cluv. proponit ἐν ᾧ pro ἐν οἷς. Postremo τοῦ Μαροβόδου βασίλειον, εἰς ὃν ἐκεῖνος τόπον ἄλλους τε με τανέστησε πλείους καὶ δὴ καὶ τοὺς ὁμοεθνεῖς ἑαυτῷ Μαρκομ μάνους. ἐπέστη γὰρ τοῖς πράγμασιν οὗτος ἐξ ἰδιώτου μετὰ τὴν ἐκ Ῥώμης ἐπάνοδον· νέος γὰρ ἦν ἐνθάδε καὶ εὐεργετεῖτο ὑπὸ τοῦ Σεβαστοῦ, ἐπανελθὼν δὲ ἐδυνάστευσε καὶ κατεκτή- 5 σατο πρὸς οἷς εἶπον Λουίους τε, μέγα ἔθνος, καὶ Ζούμους καὶ Γούτωνας καὶ Μουγίλωνας καὶ Σιβινοὺς καὶ τῶν Σοήβων αὐ τῶν μέγα ἔθνος, Σέμνωνας. πλὴν τά γε τῶν Σοήβων, ὡς ἔφην, ἔθνη τὰ μὲν ἐντὸς οἰκεῖ, τὰ δὲ ἐκτὸς τοῦ δρυμοῦ, ὅμορα τοῖς Α. 446 Γέταις. μέγιστον μὲν οὖν τὸ τῶν Σοήβων ἔθνος· διήκει γὰρ 10 ἀπὸ τοῦ Ῥήνου μέχρι τοῦ Ἄλβιος· μέρος δέ τι αὐτῶν καὶ πέραν τοῦ Ἄλβιος νέμεται, καθάπερ Ἑρμόνδοροι καὶ Λαγκόβαρ C. 291 δοι· νυνὶ δὲ καὶ τελέως εἰς τὴν περαίαν οὗτοί γε ἐκπεπτώκασι φεύγοντες. κοινὸν δ ̓ ἐστὶν ἅπασι τοῖς ταύτῃ τὸ περὶ τὰς με ταναστάσεις εὐμαρὲς διὰ τὴν λιτότητα τοῦ βίου καὶ διὰ τὸ 15 1. Μαροβούδου Bl edd. βαροβούδου Ε. 2. μαρκομάνους Cor. Duplex μ ap. Ptolemaeum quoque plerique codd. tuentur. 6. 1ουγιους scribendum censet Cluv. 1. 1., eamque formam commendant Tacitus (Germ. 43. Ann. XII, 29), Dio Cassius 67 p. 1105 R; brevius Λογοι appellantur a Ptolemaco (v. ed. Wilb.): inde Γ perisse apud Strabonem videatur, sive propter Y similitudinem excidit, sive in I mutatum est. Ζούμους, qui nusquam excepto hoc loco commemorantur, in Λεμοβίους mutat Cluv. 1. 1. parum probabiliter. Placet contra magnopere quod proponit Zeus (v. Die Deutschen etc. p. 126) scribendum esse Βούρους, quod ad codicum scripturam vel proxime accedat, si Βούρ ρους scribas cum Dione Cass. 68, 8. Fuisse autem illos populorum qui hic enumerantur vicinos, docent Tacitus (Germ. 43) et Ptolem. 7. βούτωνας ΑΒ Cor. βούτονας Cl edd. priores: Γ initio nominis restituere non dubitavi ex Cluverii aliorumque sent. μουλγίλωνας ( Βουργουνδίωνας reponendum censet Cluv. 1. 1., atque hunc populum a Strabone intelligi haud improbabile est (v. Zeus 1. 1. p. 133). Levissima mutatione scribi possit Βουγίδωνας, cum g in hoc nomine omittatur etiam a Ptolemaeo; sed vel huius literae vestigia superesse suspiceris in scriptura cod. C. Σιβινούς eosdem esse putat Zeus 1. 1. p. 154) (in vocalibus huius nominis fluctuantur codd.). τὸ ante τῶν add. Α. 9. ᾤκει codd. Cor. corr. ex Cluv. coni. 10. γαίταις 4, sed prius au in e mut. sec. m. οὖν om. ald. εὐμόνδοροι codd. Tzsch. corr. ex Cas. sent. atque Ptolemaei Σιδεινούς 12. λαγκόσαργοι codd. edd. Quam scripturam corruptam esse diu omnes consenserunt. μὴ γεωργεῖν μηδὲ θησαυρίζειν, ἀλλ ̓ ἐν καλυβίοις οἰκεῖν, ἐφήμερον ἔχουσι παρασκευήν· τροφὴ δ ̓ ἀπὸ τῶν θρεμμάτων ἡ πλείστη, καθάπερ τοῖς Νομάσιν, ὥστ ̓ ἐκείνους μιμούμενοι τὰ οἰκεῖα ταῖς ἁρμαμάξαις ἐπάραντες, ὅπῃ ἂν δόξῃ, τρέπονται 5 μετὰ τῶν βοσκημάτων. ἄλλα δ ̓ ἐνδεέστερά ἐστιν ἔθνη Γερμα νικὰ Χηροῦσκοί τε καὶ Χάττοι καὶ Γαμαβρίουοι καὶ Χαττουάριοι· πρὸς δὲ τῷ ὠκεανῷ Σούγαμβροί τε καὶ Χαῦβοι καὶ Βρούκτεροι καὶ Κίμβροι, Καυκοί τε καὶ Καοῦλκοι καὶ Καμψιανοὶ καὶ ἄλλοι πλείους. ἐπὶ ταὐτὰ δὲ τῷ Ἀμασία φέρον 10 ται Βίσουργίς τε καὶ Λουπίας ποταμός, διέχων Ρήνου περὶ ἑξακοσίους σταδίους, ῥέων διὰ Βρουκτέρων τῶν ἐλαττόνων. ἔστι δὲ καὶ Σάλας ποταμός, οὗ μεταξὺ καὶ τοῦ Ρήνου πολε- Α. 447 μῶν καὶ κατορθῶν Δροῦσος ἐτελεύτησεν ὁ Γερμανικός. έχειρώσατο δ ̓ οὐ μόνον τῶν ἐθνῶν τὰ πλεῖστα, ἀλλὰ καὶ τὰς ἐν 15 τῷ παράπλῳ νήσους, ὧν ἐστι καὶ ἡ Βυρχανίς, ἣν ἐκ πολιορ κίας εἷλε. 4. Γνώριμα δὲ ταῦτα κατέστη τὰ ἔθνη πολεμοῦντα πρὸς Ῥωμαίους, εἶτ ̓ ἐνδιδόντα καὶ πάλιν ἀφιστάμενα ἢ καὶ κατα λείποντα τὰς κατοικίας· κἂν πλείω δὲ γνώριμα ὑπῆρξεν, εἰ ἐπέ20 τρεπε τοῖς στρατηγοῖς ὁ Σεβαστος διαβαίνειν τὸν Ἄλβιν, με τιοῦσι τοὺς ἐκεῖσε ἀπανισταμένους. νυνὶ δ ̓ εὐπορώτερον ὑπέ 4. οἰκία Cor. ὅποι edd. 6. γαμα 3. καθάπου tg ald. βρίουει A, sed v supra v add. pr. m., γαμαβρίουνοι BCL Gamabrivi Guar. Γαμαβριούϊοι Tzsch. Cor. 7. σούγαβροι ABCl. - 8. βούκτεροι BCL. Καούλκοι diversi non sunt ab iis qui Καθύλκοι nominantur infra p. 292: ex quibus scripturis utra verior sit dictu difficile est. Και λούκωνες Ptolemaei, quae eiusdem nominis alia videtur esse forma fortasse leviter corrupta, priori favent. Nec magis dubium est, quin Καμψιανοί et Αμψάνοι, qui utroque loco illi nomini subiunguntur, iidem habendi sint: in quo nomine x genuinum esse utriusque loci scriptura videtur confirmare. 10. βισουργίστα καὶ Β βισουργίσται καὶ Cl. 11. βουκτέρων BCL. 15. βίρχανες C Βουρχανίς Tzsch. Cor., Stephani Byz. auctoritate commoti, qui hanc habet formam Strabone teste laudato: sed codicum consensus potior habendus est, ac frustra a Tzschuckio contra eos excitatur Plinius, qui (IV, 27) Burchanam eam insulam appellat. 18. ενδόντα h. 19. καταλιπόντα Α. 21. ἐπανισταμέ νους codd. Cor. corr. Similis error vid. XIII, 621. λαβε στρατηγεῖν τὸν ἐν χερσὶ πόλεμον, εἰ τῶν ἔξω τοῦ Ἄλβιος καθ ̓ ἡσυχίαν ὄντων ἀπέχοιτο, καὶ μὴ παροξύνοι πρὸς τὴν κοινωνίαν τῆς ἔχθρας. ἤρξαντο δὲ τοῦ πολέμου Σούγαμβροι πλησίον οἰκοῦντες τοῦ Ῥήνου, Μέλωνα ἔχοντες ἡγεμόνα· και κεῖθεν ἤδη † διεῖχον ἄλλοτ ̓ ἄλλοι, δυναστεύοντες καὶ καταλυό- 5 μενοι, πάλιν δ ̓ ἀφιστάμενοι, προδιδόντες καὶ τὰ ὅμηρα καὶ τὰς πίστεις. πρὸς οὓς ἡ μὲν ἀπιστία μέγα ὄφελος, οἱ δὲ πιστευθέντες τὰ μέγιστα κατέβλαψαν, καθάπερ οἱ Χηροῦσκοι καὶ οἱ τούτοις ὑπήκοοι, παρ ̓ οἷς τρία τάγματα Ῥωμαίων μετὰ τοῦ στρατηγοῦ Οὐάρου Κουιντιλλίου παρασπονδηθέντα απώ- 10 λετο ἐξ ἐνέδρας. ἔτισαν δὲ δίκας ἅπαντες καὶ παρέσχον τῷ νεωτέρῳ Γερμανικῷ λαμπρότατον θρίαμβον, ἐν ᾧ ἐθριαμβεύθη τῶν ἐπιφανεστάτων ἀνδρῶν σώματα καὶ γυναικῶν, Σεγιμοῦντός τε Σεγέστου υἱός, Χηρούσκων ἡγεμών, καὶ ἀδελφὴ αὐτοῦ, γυνὴ δ ̓ Ἀρμενίου τοῦ πολεμαρχήσαντος ἐν τοῖς Χηρούσκοις ἐν 15 C. 292 τῇ πρὸς Οὔαρον Κουιντίλλιον παρασπονδήσει καὶ νῦν ἔτι συνέχοντος τὸν πόλεμον, ὄνομα Θουσνέλδα, καὶ υἱὸς τριετὴς Θουμέλικος· ἔτι δὲ Σεσίθακος, Σεγιμήρου υἱὸς τῶν Χηρούσκων Α. 448 ἡγεμόνος, καὶ γυνὴ τούτου Ῥαμίς, Οὐκρομέρου θυγάτηρ, ἡγε μόνος Χάττων, καὶ Δευδόριξ, Βαιτόριγος τοῦ Μέλωνος ἀδελ- 20 sent. 10. 5. διεῖχον] διεδέχοντο Cor. rectissime, mea 9. τούτων Β(?). τὰ τρία ald. παρασποδιθέντα C. 13. σεμιγοῦν 3. σούγαβροι AC. sententia: cf. IV, 194. . Κουϊντιλίου edd. inde a Cas. τος codd. edd. Correxi ex Cas. coni.: veram nominis formam a Tacito (v. Ann. I, 57 ) firmatar, Guarinus iam Straboni reddiderat, nec Grosk. respuerat. 14. τε] τε καὶ C. · ὁ ante Σεγέστου add. Cor. ex Cas. 16. Κουϊντίλιον edd. inde a Cas. 18. αἰγιμήρους AC αιγι μήρου Β ́ Σαιγιμήρου Tzsch. Σιγιμήρου Cor. ex Cas. aliorumque sententia: sed ad eam potius formam, quam restitui Tacito auctore (v. Ann. I, 71), ducit codicum scriptura. Similiter mox nomen Segestis corruptum τῶν] τοῦ k Cor. 19. ή ante γυνή add. Cas., post γυνὴ legitur in C. οὐκρομύρου ald. Ἀκρονμήρου s. Οκρονμήρου legendum esse censet Cluv. (Germ. ant. III, 19 p. 583) ex Tacito Ann. XI, 16. 17, ubi codd. opt. bis praebent Actumero, quod mutat itidem paulo audacius: atque pro omnino huic quoque nomini videtur restituendum; de reliquis diiudicare difficile est, sed fortasse etiam T pro P ex Tacito est assumendum. 20. βαττων (s. acc.) 4, βαττῶν BCl edd. βραττῶν m. Correxi ex Cluv. coni. Taciti auctoritate (v. 1. 1.) firmata. est. |