73. Quod ubi L. Apronio inferioris Germaniae pro praetore cognitum, vexilla legionum e superiore provincia peditumque et equitum auxiliarium delectos accivit ac simul utrumque exercitum Rheno devectum Frisiis intulit, soluto iam castelli obsidio et ad sua tutanda digressis rebellibus. Igitur proxima 5 aestuaria aggeribus et pontibus traducendo graviori agmini firmat. Atque interim repertis vadis alam Canninefatem et quod peditum Germanorum inter nostros merebat circumgredi terga hostium iubet, qui iam acie compositi pellunt turmas sociales equitesque legionum subsidio missos. Tum tres leves 10 cohortes ac rursum duae, dein tempore interiecto alarius eques inmissus satis validi, si simul incubuissent; per intervallum adventantes neque constantiam addiderant turbatis et pavore fugientium auferebantur. Cethego Labeoni legato quintae legionis quod reliquum auxiliorum tradit. Atque ille dubia 15 suorum re in anceps tractus missis nuntiis vim legionum inplorabat. Prorumpunt quintani ante alios et acri pugna hoste pulso recipiunt cohortis alasque fessas vulneribus. Neque dux Romanus ultum iit aut corpora humavit, quamquam multi tribunorum praefectorumque et insignes centuriones cecidissent. 201 Mox compertum a transfugis nongentos Romanorum apud lucum quem Baduhennae vocant pugna in posterum extracta confectos, et aliam quadringentorum manum occupata Cruptorigis quondam stipendiarii villa, postquam proditio metuebatur, mutuis ictibus procubuisse. 74. Clarum inde inter Germanos Frisium nomen, dissimulante Tiberio damna, ne cui bellum permitteret. Neque senatus in eo cura, an imperii extrema dehonestarentur: pavor internus II. alarius eques. The rest of the allied horse, serving with the cohortes sociorum (I. 36, N.). Probably Batavians. 14. legato. I. 44, N. 19. tribunorum. I. 17, N. 20. praefectorumque. I. 20, N. et insignes (Primipilares, II. 11, N.) centuriones. 24. quondam stipendiarii. He had once served as officer of auxilia (II. 10, N.). 74. 2. ne cui bellum permitteret. Tiberius feared to trust a good general with such large forces (I. 80, N.). 25 occupaverat animos, cui remedium adulatione quaerebatur. Ita 5 quamquam diversis super rebus consulerentur, aram clementiae, aram amicitiae effigiesque circum Caesaris ac Seiani censuere, crebrisque precibus efflagitabant visendi sui copiam facerent. Non illi tamen in urbem aut propinqua urbi degressi sunt: satis visum omittere insulam et in proximo Campaniae aspici. 10 Eo venire patres, eques, magna pars plebis, anxii erga Seianum, cuius durior congressus, atque eo per ambitum et societate consiliorum parabatur. Satis constabat auctam ei adrogantiam foedum illud in propatulo servitium spectanti; quippe Romae sueti discursus, et magnitudine urbis incertum quod quisque ad 15 negotium pergat: ibi campo aut litore iacentes nullo discrimine noctem ac diem iuxta gratiam aut fastus ianitorum perpetiebantur, donec id quoque vetitum : et revenere in urbem trepidi, quos non sermone, non visu dignatus erat, quidam male alacres, quibus infaustae amicitae gravis exitus inminebat. 75. Ceterum Tiberius neptem Agrippinam Germanico ortam cum coram Cn. Domitio tradidisset, in urbe celebrari nuptias iussit. In Domitio super vetustatem generis propinquum Caesaribus sanguinem delegerat ; nam is aviam Octaviam 5 et per eam Augustum avunculum praeferebat. CONTENTS. A.D. 29. and Nero. LIBRI V. (FRAGMENTUM). 1. Death of Livia Augusta. 2-5. Tiberius accuses Agrippina A.D. A.U.C. 29. 782. L. RUBELLIUS GEMINUS; C. FUFIUS GEMINUS. A.D. 29. 5 1. Rubellio et Fufio consulibus, quorum utrique Geminus A.U.C. 782. cognomentum erat, Iulia Augusta mortem obiit, aetate extrema, nobilitatis per Claudiam familiam et adoptione Liviorum Iuliorumque clarissimae. Primum ei matrimonium et liberi fuere cum Tiberio Nerone, qui bello Perusino profugus, pace inter Sex. Pompeium ac triumviros pacta in urbem rediit. Exim Caesar cupidine formae aufert marito, incertum an invitam, adeo properus ut ne spatio quidem ad enitendum dato penatibus suis gravidam induxerit. Nullam posthac subolem edidit, sed sanguini Augusti per coniunctionem Agrippinae et Germanici 10 adnexa communes pronepotes habuit. Sanctitate domus priscum ad morem, comis ultra quam antiquis feminis probatum, mater inpotens, uxor facilis et cum artibus mariti, simulatione 1. I. (L.) Rubellio (Gemino) et (C.) Fufio (Gemino). 2. aetate extrema. She was eightysix years old. The text of Pliny makes it eighty-two, but her son, Tiberius, was already seventy. 3. nobilitatis-clarissimae. Livia was descended from Claudius Pulcher, a son of Appius Claudius Caecus, and her husband was descended from another son of the blind censor. Livia's father had been adopted by M. Livius Drusus, tribunus plebeius B.C. 91. By the will of Augustus she was received into the Julian gens. 10. sanguini Augusti-adnexa. Augustus. Julia. Livia. Germanicus Agrippina. 12. comis ultra quam-probatum. Singing, dancing, easy conversation, graceful manners, were considered the accomplishments rather of a courtesan than a matron. 13. mater inpotens, uxor facilis. When asked how she had maintained her influence over Augustus, Livia replied"By perfect chastity; by doing all his bidding cheerfully; by never meddling in any of his affairs. And as for his amours, I never even pretended to be aware of them." With this perfect selfcontrol, Tacitus contrasts her impotentia as a mother; the passionate eagerness with which she advanced Tiberius to the throne; and the domineering spirit with which she subsequently tried to control his actions. filii bene composita. Funus eius modicum, testamentum diu 15 inritum fuit. Laudata est pro rostris a Gaio Caesare pronepote, qui mox rerum potitus est. 2. At Tiberius, quod supremis in matrem officiis defuisset, nihil mutata amoenitate vitae, magnitudinem negotiorum per literas excusavit, honoresque memoriae eius ab senatu large decretos quasi per modestiam imminuit, paucis admodum re5 ceptis et addito ne caelestis religio decerneretur: sic ipsam maluisse. Quin et parte eiusdem epistulae increpuit amicitias muliebres, Fufium consulem oblique perstringens. Is gratia Augustae floruerat, aptus adliciendis feminarum animis, dicax idem et Tiberium acerbis facetiis inridere solitus, quarum apud Io praepotentes in longum memoria est. 3. Ceterum ex eo praerupta iam et urguens dominatio; nam incolumi Augusta erat adhuc perfugium, quia Tiberio inveteratum erga matrem obsequium, neque Seianus audebat auctoritati parentis antire: tunc velut frenis exsoluti prorupe5 runt, missaeque in Agrippinam ac Neronem literae, quas pridem adlatas et cohibitas ab Augusta credidit vulgus; haud enim. multo post mortem eius recitatae sunt. Verba inerant quaesita asperitate: sed non arma, non rerum novarum studium, amores iuvenum et inpudicitiam nepoti obiectabat. In nurum ne id 10 quidem confingere ausus, adrogantiam oris et contumacem animum incusavit, magno senatus pavore ac silentio, donec pauci, quis nulla ex honesto spes (et publica mala singulis in occasionem gratiae trahuntur), ut referretur postulavere, promptissimo Cotta Messalino cum atroci sententia. Sed aliis a primoribus maximeque a magistratibus trepidabatur: quippe 15 Tiberius etsi infense invectus cetera ambigua reliquerat. 4. Fuit in senatu Iunius Rusticus, conponendis patrum actis delectus a Caesare, eoque meditationes eius introspicere creditus. Is fatali quodam motu (neque enim ante specimen constantiae dederat) seu prava sollertia, dum imminentium oblitus incerta pavet, inserere se dubitantibus ac monere con- 5 sules ne relationem inciperent; disserebatque brevibus momentis summa verti; posse quandoque domus Germanici exitium paenitentiae esse seni. Simul populus effigies Agrippinae ac Neronis gerens circumsistit curiam faustisque in Caesarem ominibus falsas literas et principe invito exitium domui eius 10 intendi clamitat. Ita nihil triste illo die patratum. Ferebantur etiam sub nominibus consularium fictae in Seianum sententiae, exercentibus plerisque per occultum atque eo procacius libidinem ingeniorum. Unde illi ira violentior et materies criminandi: spretum dolorem principis ab senatu, descivisse populum; 15 audiri iam et legi novas contiones, nova patrum consulta; quid reliquum nisi ut caperent ferrum, et quorum imagines pro vexillis secuti forent, duces imperatoresque deligerent? 5. Igitur Caesar repetitis adversum nepotem et nurum 13. ut referretur postulavere, "Called for the question." promptissimo-Messalino. He was evidently prepared with some villainous sentence, and was eager for his turn to vote. 4. 1. patrum actis. The Journal of the Senate. This had been kept since the time of Julius Caesar, who, in B.C. 59, ordered its publication. Augustus, to increase the influence of the senate, made its proceedings secret. The journal was kept by one of the younger senators, who was advanced to the position from the quaestorship. As nothing was to be recorded that might displease the emperor, this secretary was his nominee. Certain other quaestors, called candidati Caesaris, were employed to read his epistles and addresses to the senate. 4. prava sollertia. "With mistaken ingenuity." 5. incerta pavet. He dreaded the 8. paenitentiae esse seni. An emendation of Ruperti. 9. faustisque-ominibus. To show their loyalty, the people bless the emperor, while they curse his minister. 12. fictae in Sejanum sententiae. No one knew what happened in the senate, but there was an opportunity for Pasquin, and the people exercised their wit and ingenuity in devising whimsical sentences against Sejanus, which they put in the mouth of great nobles. To these Sejanus refers as "novas contiones, nova patrum consulta." 17. quorum imagines pro vexillis. I. 18, N. |