Page images
PDF
EPUB

Et quinque in partes aquilonis distat ab orbe.
Tertius in media mundi regione locatus

Ingenti spira totum praecingit Olympum,

Parte ab utraque videns axem; quo limine Phoebus
Componit paribus numeris noctemque diemque,
Veris et autumni currens per tempora mixta,
Cum medium aequali distinguit limite caelum,
Quattuor et gradibus sua fila reducit ab aestu.
Proximus hunc ultra brumalis nomine cingens
Ultima designat fulgentis lumina solis,
Inviaque obliqua radiorum munera flamma
Dat per iter minimum nobis; sed finibus illis,
Quos super incubuit, longa stant tempora luce,
Vixque dies transit candentem extenta per aestum,
Bisque iacet binis summotus partibus orbis.

I, 566-588.

331. COMETS ARISE FROM THE UBIQUITY OF FIERY SUBSTANCE.

Sunt autem cunctis permixti partibus ignes,
Qui gravidas habitant fabricantes fulmina nubis ;
Et penetrant terras Aetnamque minantur Olympo;
Et calidas reddunt ipsis in fontibus undas,
Ac silice in dura viridique in cortice sedem
Inveniunt, cum silva sibi collisa crematur;
Ignibus usque adeo natura est omnis abundans.
Ne mirere faces subitas erumpere caelo,
Aeraque accensum flammis lucere coruscis,
Arida complexum spirantis semina terrae,
Quae volucer pascens ignis sequiturque fugitque,
Fulgura cum videas tremulum vibrantia lumen
Imbribus e mediis et caelum fulmine ruptum,
Sive igitur ratio praebentis semina terrae
In volucres ignes potuit generare cometas,
Sive illas natura faces ut cuncta creavit
Sidera per tenues caelo lucentia flammas,
Sed trahit ad semet rapido Titanius aestu,
Involvitque suo flammantis igne cometas,

Ac modo dimittit, (sicut Cyllenius orbis

Et Venus, accenso cum ducit Vespere noctem,

Saepe nitent, falluntque oculos rursusque revisunt ;)
Seu deus instantis fati miseratus in orbem

Signa per affectus caelique incendia mittit;
Nunquam futilibus excanduit ignibus aether.

332. THE DIGNITY OF MAN.

I, 852-876.

Quid mirum, noscere mundum Si possunt homines, quibus est et mundus in ipsis, Exemplumque dei quisque est in imagine parva? An quoquam genitos nisi caelo credere fas est Esse homines? proiecta iacent animalia cuncta In terra vel mersa vadis vel in aere pendent: Omnibus una quies venter, sensusque per artus, Et quia consilium non est, et lingua remissa; Unus et inspectus rerum, viresque loquendi, Ingeniumque capax, varias educit in artes. Hic partus, qui cuncta regit, secessit in orbem, Edomuit terram ad fruges, animalia cepit, Imposuitque viam ponto, stetit unus in arcem Erectus capitis, victorque ad sidera mittit. Sidereos oculos, propiusque aspectat Olympum, Inquiritque Iovem: nec sola fronte deorum Contentus manet, et caelum scrutatur in alvo, Cognatumque sequens corpus se quaerit in astris: Hinc in tanta fidem petimus, quam saepe volucres Accipiunt, trepidaeque suo sub pectore fibrae. An minus est sacris rationem ducere signis, Quam pecudum mortes, aviumque attendere cantus, Atque ideo faciem caeli non invidet orbi Ipse deus, vultusque suos corpusque recludit Semper volvendo, seque ipsum inculcat et offert; Ut bene cognosci possit, doceatque videndo, Qualis eat, cogatque suas attendere leges.

93 IV, 886-912.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]

LIMITS OF THE EARTH: HE KNOWS NOT WHAT TO

CONQUER NEXT.

Quid? ista toto pelago infusa caligo navigantem tibi videtur admittere, quae prospicientem quoque excludit? Non haec India est nec ferarum terribilis ille conventus. Inmanes pro

pone beluas, aspice quibus procellis fluctibusque saeviat, quas ad litora undas agat. Tantus ventorum concursus, tanta convulsi funditus maris insania est; nulla praesens navigantibus statio est, nihil salutare, nihil notum: rudis et inperfecta natura penitus recessit. Ista maria ne illi quidem petierunt qui fugiebant Alexandrum. Sacrum quidem terris natura circumfudit Oceanum. Illi qui etiam siderum collegerunt metas et annuas hiemis atque aestatis vices ad certam legem redegerunt, quibus nulla pars ignota mundi est, de Oceano tamen dubitant utrumne terras velut vinculum circumfluat, an in suum colligatur orbem, et • in hos per quos navigatur sinus quasi spiramenta quaedam magnitudinis exaestuet; ignem post se cuius augmentum ipse sit habeat, an spiritum. Quid agitis, commilitones? domitoremne generis humani, magnum Alexandrum, eo dimittitis quod adhuc quid sit disputatur? Memento Alexander: matrem in orbe victo adhuc magis quam pacato relinquis.

[ocr errors]

Ap. Sen. Rh., Suas. I, iv.

ARELLIUS FUSCUS, LATE IN AUGUSTAN AGE.

334. A SUASORIA.

- ALEXANDER HESITATES WHETHER TO ENTER BABYLON, AFTER AN AUGUR HAD PREDICTED

THAT HE SHOULD DIE THERE.

Quis est qui futurorum scientiam sibi vindicet? novae oportet sortis is sit qui iubente deo canat, non eodem contentus utero quo imprudentes nascimur: quandam imaginem dei praeferat

qui iussa exhibeat dei. Sic est, tantum enim regem tantique rectorem orbis in metum cogit. Magnus iste et supra humanae sortis habitum sit cui liceat terrere Alexandrum: ponat iste suos inter sidera patres et originem caelo trahat, agnoscat suum vatem deus; non eodem vitae fine, aetate magna, extra omnem fatorum necessitatem caput sit quod gentibus futura praecipiat. Si vera sunt ista, quid ita non huic studio servit omnis aetas? cur non ab infantia rerum naturam deosque qua licet visimus, cum pateant nobis sidera et interesse numinibus liceat? quid ita inutili desudamus facundia aut periculosis atteritur armis manus? an melius alio pignore quam futuri scientia ingenia surrexerint? Qui vero in media se, ut praedicant, fatorum misere pignora natales inquirunt et primam aevi horam omnium annorum habent nuntiam, quo ierint motu sidera, in quas discucurrerint partes, contrane deus steterit, an placidus adfulserit sol; an plenam lucem (an) initia surgentis acceperit, an abdiderit in noctem obscurum caput luna; Saturnus nascentem, an ad bella Mars militem, an negotiosum in quaestus Mercurius exceperit, an blanda adnuerit nascenti Venus, an ex humili in sublime Iuppiter tulerit aestimant: tot circa unum caput tumultuantis deos! Futura nuntiant: plerosque dixere victuros, at nihil metuentis oppressit dies; aliis dedere finem propinquum, at illi superfuere agentes inutilis animas; felices nascentibus annos spoponderunt, at fortuna in omnem properavit iniuriam. Incertae enim sortis vivimus: unicuique ista pro ingenio finguntur, non ex fide scientiae. Erit aliquis orbe toto locus qui te victorem non viderit? Babylon ei cluditur cui patuit oceanus.

Ap. Sen. Rh., Suas. IV, i.

Q. HATERIUS, 64 B. C.-25 A. D.

335. A SUASORIA. - CICERO DELIBERATES

WHETHER ΤΟ

BURN HIS PHILIPPICS ON THE CONDITION THAT HIS

LIFE SHALL BE SPARED.

Non feres Antonium: intolerabilis in malo ingenio felicitas est nihilque cupientis magis accendit quam prosperae turpitudinis

conscientia. Difficile est; non feres, inquam, et iterum inritare inimicum in mortem tuam cupies. Quod ad me quidem pertinet, multum a Cicerone absum: tamen non taedet tantum me vitae meae, sed pudet. Ne propter hoc quidem ingenium tuum amas, quod illud Antonius plus odit quam te? remittere ait se tibi ut vivas, commentus quemadmodum eripiat etiam quod vixeras. Crudelior est pactio Antonii quam proscriptio. Ingenium erat in quo nihil iuris haberent triumviralia arma. Commentus est Antonius quemadmodum quod non poterat cum Cicerone (proscribere, a Cicerone) proscriberetur. Hortarer te, Cicero, ut vitam magni aestimares, si libertas suum haberet in civitate locum, si suum in libertate eloquentia, si non civili ense cervicibus luerentur; nunc ut scias nihil esse melius quam mori, vitam tibi Antonius promittit. Pendet nefariae proscriptionis tabula: tot praetorii, tot consulares, tot equestris ordinis viri periere; nemo relinquitur nisi qui servire possit. Nescio an hoc tempore vivere velis, Cicero: nemo est cum quo velis. Merito, hercules, illo tempore vixisti quo Caesar ultro te rogavit ut viveres sine ulla pactione, quo tempore non quidem stabat respublica, sed in boni principis sinum ceciderat.

Ap. Sen. Rh., Suas. VII, i.

M. ANNAEUS SENECA, RHETOR, CIRC.
54 B. C.-38 A. D.

336. DESCRIPTION OF THE ELOQUENCE OF THE RHETORICIANS ARELLIUS FUSCUS AND FABIANUS.

Erat explicatio Fusci Arelli splendida quidem sed operosa et implicata, cultus nimis adquisitus, compositio verborum mollior quam ut illam tam sanctis fortibusque praeceptis praeparans se animus pati posset; summa inaequalitas orationis, quae modo exilis erat, modo nimia licentia vaga et effusa: principia, argumenta, narrationes aride dicebantur, in descriptionibus extra legem omnibus verbis, dummodo niterent, permissa libertas; nihil acre, nihil solidum, nihil horridum; splendida oratio et magis

« PreviousContinue »